چکیده:
اگرچه از دیرباز زبان شناسی به خبر، به عنوان گونه ای از متن ، توجه ویژهای داشته ، بیشتر پژوهش های این حوزه بر تحلیل صرف متون خبری و شناسایی ویژگی های زبانی آنها تمرکز یافته و توجه زبانشناسان و محققان علوم رسانه بیشتر به تعیین مجموعه ای از ملاکهای گزینش خبر یا «ارزشهای خبری »١ و ارائة فهرست های مختلف از این معیارهای گزینش معطوف بوده است . مقالة حاضر بر آن است تا به این پرسش ها پاسخ دهد: چگونه می توان فرایند نگارش و گزینش خبر را در قالب یک انگارة منسجم توصیف کرد؟ ملاکها و به اصطلاح مرسوم ارزشهای خبری زبانی کدام اند؟ و رابطة این ملاکها با دیگر عوامل نگارش و گزینش خبر چگونه است ؟ هدف این پژوهش ، شناسایی و معرفی انگارة زبانشناختی فرایند نگارش و گزینش خبر است که در آن مجموعه ای از بایسته های زبانی تولید خبر در کنار عوامل غیرزبانی ، ازجمله ملاکهای اجتماعی ، اقتصادی و حرفه ای، بازبینی و ارائه می شود. پژوهش حاضر به شیوة توصیفی و تحلیلی و با اتکا به دادههای میدانی ازجمله مصاحبة هدفمند با خبرنگاران فعال در عرصة مطبوعات و خبرگزاریها انجام شده است . این پژوهش ضمن معرفی اصول چهارگانة گرایس به عنوان معیارهای نگارش متن خبری، انگارهای چندسطحی از فرایند تولید خبر را معرفی می کند که مبتنی بر دستاوردهای زبانشناختی ، به ویژه تحلیل گفتمان انتقادی است و به نقش عوامل کلانساختی ازجمله ایدئولوژی ٢، روابط قدرت و رقابت ٤ در شکل دهی به گفتمان خبری نیز می پردازد.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش ضمن معرفی اصول چهارگانة گرایس به عنوان معیارهای نگارش متن خبری، انگارهای چندسطحی از فرایند تولید خبر را معرفی می کند که مبتنی بر دستاوردهای زبانشناختی ، به ویژه تحلیل گفتمان انتقادی است و به نقش عوامل کلانساختی ازجمله ایدئولوژی ٢، روابط قدرت و رقابت ٤ در شکل دهی به گفتمان خبری نیز می پردازد.
این تحقیق می کوشد به این پرسش ها پاسخ دهد: چگونه می توان فرایند نگارش و گزینش خبر را در قالب یک انگارة منسجم توصیف کرد؟ ملاکها و به اصطلاح مرسوم ارزشهای خبری زبانی کدام اند؟ و رابطة این ملاکها با دیگر عوامل نگارش و گزینش خبر چگونه است ؟ این پژوهش در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی، به عنوان رویکردی نوین در تحلیل گفتمان به روابط نابرابر قدرت و ایدئولوژی نهفته در ورای هر گفتمان از منظر انتقادی می نگرد و نقش عوامل اجتماعی ، تاریخی ، فرهنگی ، سیاسی و اغلب غیرزبانی را در شکل دهی به گفتمانهای مختلف به ویژه گفتمان خبری بررسی می کند.
انگارة موردنظر می بایست از روند پیچیدة تبدیل رخداد به خبر، ویژگی های زبانی 7 شکل دهی به متن خبری، عناصر دخیل در گزینش متن تولیدشده توسط دروازهبان خبر، شرایط حاکم بر توزیع و انتشار خبر و نقش این شرایط در شکل دهی به گفتمان خبری و سرانجام نحوة تعامل مخاطب و رسانه و تأثیر بازخورد مخاطبان در شکل گیری و تعدیل خبر 5 ext 6 riticalDiscourseAnalysis CDA) 7Gatekeeper تصویر روشن و دقیقی ارائه کند.