چکیده:
ادبیات تطبیقی از مهم ترین گونه های ادبی است که ما را در یافتن وجوه مشترک اندیشه های بزرگان جهان- که از نظر زمانی و مکانی از یکدیگر فاصله دارند- یاری می رساند و به نقاط وحدت اندیشة بشری پی می برد که چگونه اندیشه ای در نقطه ای از جهان توسط اندیشمندی ، ادیبی و یا شاعری مطرح می شود و در نقطة دیگر همان اندیشه به گونه ای دیگر مجال بروز می یابد. مقالة حاضر نگاهی است تطبیقی به شعر، اندیشه ، زمینه و زمانة دو شاعر بلندآوازه از دو فرهنگ و تمدن متفاوت: تی . اس. الیوت (١٨٨٨- ١٩٦٥م ) انگلیسی و احمد شاملو (١٣٠٥-١٣٧٩ش ) ایرانی . زمانة زندگی این دو شاعر از دیدگاههای مختلف سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی همسانی هایی داشته که در نهایت ، به تولید آثار و اندیشه های مشابهی منجر شده است . شاملو در ایران به عنوان شاعری اجتماعی شناخته شده که مانند الیوت در برهه ای حساس و پرآشوب زیسته است . الیوت تحت تاثیر جنگ جهانی و دوران مدرنیسم بوده و شاعر ایرانی هم کودتای ٢٨ مرداد و جنگ جهانی دوم و دوران گذار از جامعة سنتی به مدرن را تجربه کرده است . در این مقاله ، ابتدا مختصری دربارة واژة مدرن و مدرنیته در اروپا و ایران بحث می شود، سپس با بهرهگیری از شیوة نقد تطبیقی و با تکیه بر مولفه های مدرنیته و مدرنیسم ادبی ، بین مضامین مشترک در آثار الیوت و شاملو مقایسه ای صورت می گیرد. همانندیهای زیادی بین شاملو و الیوت برای مطالعة تطبیقی می توان یافت و با توجه به همسانی های فراوان ذهنی و زبانی بین دو شاعر و با عنایت به همانندیهای بسیار در تجربه های زیستة مشترک بین ایشان، می توان نتیجه گرفت شرایط زیستی مشابه همواره می تواند آثار ادبی همگونی پدید آورد.
خلاصه ماشینی:
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی ، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران دریافت : ٩٠/٦/١٨ پذیرش: ٩٠/١١/٣٠ چکیده ادبیات تطبیقی از مهم ترین گونه های ادبی است که ما را در یافتن وجوه مشترک اندیشه های بزرگان جهان- که از نظر زمانی و مکانی از یکدیگر فاصله دارند- یاری می رساند و به نقاط وحدت اندیشة بشری پی می برد که چگونه اندیشه ای در نقطه ای از جهان توسط اندیشمندی ، ادیبی و یا شاعری مطرح می شود و در نقطة دیگر همان اندیشه به گونه ای دیگر مجال بروز می یابد.
در این مقاله ، ابتدا مختصری دربارة واژة مدرن و مدرنیته در اروپا و ایران بحث می شود، سپس با بهرهگیری از شیوة نقد تطبیقی و با تکیه بر مؤلفه های مدرنیته و مدرنیسم ادبی ، بین مضامین مشترک در آثار الیوت و شاملو مقایسه ای صورت می گیرد.
دودیگر که «توارد» نام دارد، شامل تشابهات معنادار بین برخی آثار ادبی متعلق به فرهنگ های مختلف است ؛ به این معنا که شاعر یا نویسندهای بی خبر از همتای خود در سرزمینی دیگر و با زمینة فرهنگی و 1 تاریخی متفاوت، به خلق اثری مشابه با وی بپردازد.
از آنجا که امروزه ادبیات تطبیقی یکی از بحث برانگیزترین گونه های نقد تطبیقی است ، ضرورت این نوع بررسی می تواند راهگشای بسیاری از نکات مبهم در تحلیل شعر و اندیشة شاعران دو سرزمین و دو زبان مختلف باشد.