چکیده:
مقالة حاضر درصدد یافتن پاسخی برای این پرسش است که آیا نظام حالت غالب در گویش هورامی متاثر از ویژگی های کلامی است یا نه ؟ دوبوا (٢٠٠٣ ,١٩٨٧) معتقد است که تعیین نظام حالت در هر زبان را تنها می توان در پرتو ملاحظات کلامی و فرانحوی به صورت کامل تحلیل کرد. وی نشان داده است که برخی ویژگی های کلامی سبب به وجود آمدن گرایش کلامی ویژهای به نام «ساخت موضوعی ارجح » می شود که ویژگی های آن منطبق با ویژگی های ساخت های نحوی «ارگتیو» است . نحوة رقابت این گرایش با سایر گرایش های کلامی که عمدتا ویژگی هایی شبیه به نظام حالت مفعولی در حوزة نحو دارند، درنهایت ، موجب تعیین نظام حالت در حوزة نحو می شود. در این مقاله نخست نشان می دهیم که با وجود مشاهدة الگوی ساخت موضوعی ارجح در کلیة ساخت های زبانی گویش هورامی ، میزان تاثیرگذاری این الگو در ساخت های گذشتة ساده بیشتر از ساخت های مضارع است و همین موضوع موجب ارگتیو شدن ساخت های گذشتة ساده در این گویش می شود. سپس به این موضوع می پردازیم که سایر گرایش های کلامی رقیب نظیر گرایش «جانداری مبتدا» و «پیوستگی مبتدا»، برخلاف ساخت موضوعی ارجح ، همواره محرک الگوی حالت مفعولی در حوزة نحو هستند و تاثیر آنها در هر دو دسته از ساخت های ارگتیو و مفعولی گویش هورامی دیده می شود ولی میزان تاثیرگذاری هریک از این دو گرایش کلامی بر مفعولی شدن انگارة حالت در این گویش متفاوت است ؛ چنانکه فقط گرایش جانداری مبتدا می تواند الگوی حالت را در ساخت های غیرارگتیو در گویش هورامی به سوی نظام حالت مفعولی سوق دهد. دستاوردهای تجربی این پژوهش می تواند به لحاظ نظری موید رویکردهایی
خلاصه ماشینی:
دانشجوی دکتری زبانشناسی ، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران دریافت : ٩١/١٠/٤ پذیرش : ٩١/١١/٤ چکیده مقالة حاضر درصدد یافتن پاسخی برای این پرسش است که آیا نظام حالت غالب در گویش هورامی متأثر از ویژگی های کلامی است یا نه ؟ دوبوا (٢٠٠٣ ,١٩٨٧) معتقد است که تعیین نظام حالت در هر زبان را تنها می توان در پرتو ملاحظات کلامی و فرانحوی به صورت کامل تحلیل کرد.
مقالة حاضر درصدد است تا با بهرهگیری از چارچوب نظری و روششناسی به کاررفته 2543 rospigplxmaieotii t-giavtbei-vsioatlcyuct a ve در آثار دوبوا٦ به این پرسش مهم پاسخ دهد که آیا الگوی حالت در حوزة نحو، تحت تأثیر نحوة رقابت و تعامل انگیزشهای کلامی رقیب در حوزة کلام به وجود آمده است ؟ به عبارت دیگر آیا نظام حالت در حوزة نحو را می توان تابعی از ملاحظات کاربردشناختی دانست ؟ در بخش نخست برای یافتن پاسخی منطقی و موجه به این پرسش ها، رفتار برخی از گرایش های کلامی نظیر ساخت موضوعی ارجح ٧، جانداری مبتدا٨ و پیوستگی مبتدا در 9 ساخت های مفعولی و ارگتیو گویش هورامی به طور جداگانه مطالعه و نحوة تأثیر این گرایش های کلامی بر تعیین نظام حالت در ساخت های ارگتیو و مفعولی بررسی می شود؛ چنانکه فرض بر این است که در هریک از ساخت های مفعولی و ارگتیو، یکی از انگیزههای کلامی ، عامل تعیین الگوی حالت در حوزة نحو است .