چکیده:
آموزش هر زبانی ، موانع و ویژگی های خاص خود را دارد، بدون شک، آموزش زبان عربی در مدارس ایران از این قضیه مستثنی نیست . برخی از موانع یادگیری زبان عربی ، به نحوة سازمان دهی محتوای کتابها باز می گردد؛ به ویژه، آموزش زبان عربی در پایة اول دبیرستان، بنا به برخی دلایل از جمله وارد شدن دانش آموز به یک مقطع جدید، کار دشواری به نظر می رسد. در صورتی که اگر اجزای مختلف محتوای کتابها شناخته و دسته بندی شود؛ درک و انتقال آن ساده تر خواهد بود. ازاین رو، می توان گفت تحلیل محتوای کتاب عربی اول دبیرستان می تواند گام مهمی در شناخت نقاط ضعف و قوت این کتاب باشد. هدف مقالة حاضر این است که با تکیه بر تکنیک تحلیل محتوا١ که یک روش پژوهشی برای توصیف عینی ، منظم و کمی محتوای ظاهری ارتباطات است و در آموزش زبان، برای بررسی های مربوط به محتوای کتابهای درسی به کار برده می شود، کتاب عربی سال اول دبیرستان را براساس الگوهای تحلیل محتوا و ملاکهای سازماندهی محتوا بررسی نماید. روش پژوهش ، توصیفی – تحلیلی بوده و نتایج مقاله بیانگر این حقیقت است که با در نظر گرفتن این الگوها و ملاکها، این کتاب تا حد زیادی در اجرای صحیح اصول برنامه ریزی درسی و سازماندهی محتوا موفق بوده است .
خلاصه ماشینی:
هدف مقالة حاضر این است که با تکیه بر تکنیک تحلیل محتوا١ که یک روش پژوهشی برای توصیف عینی ، منظم و کمی محتوای ظاهری ارتباطات است و در آموزش زبان، برای بررسی های مربوط به محتوای کتابهای درسی به کار برده می شود، کتاب عربی سال اول دبیرستان را براساس الگوهای تحلیل محتوا و ملاکهای سازماندهی محتوا بررسی نماید.
در این مقاله بخش متون، قواعد، تمارین و کارگاه ترجمه را براساس الگوهای تحلیل محتوا و ملاک های سازماندهی محتوا، بررسی می کنیم ؛ زیرا کتاب درسی یا محتوای مطالب آموزشی به ویژه، در نظامهای متمرکز که محور مدون تعلیم و تربیت به شمار آمده و فعالیت ها و تجربه های تربیتی دانش آموزان توسط معلم و پیرامون آن سازمان دهی می شود، نیاز به تحلیل و بررسی علمی دارد.
نکتة مهم دربارة این همپوشانی بین یادگیری زبان و انتقال آموزه های دینی به فراگیران این است که اگرچه محتوای متون این کتاب در راستای اهداف تعریف شده برای آموزش زبان عربی تهیه شده است ، ولی می توان همین محتوا را در قالب متونی جذابتر عرضه کرد؛ به طوریکه براساس الگوی تلفیق از طریق محاط کردن، می توان آموزههای دینی و مفاهیم فرهنگی و اجتماعی را با روشی جذاب تر به دانش آموز انتقال داد.
جدول٣ ارزیابی بخش تمارین در کتاب عربی اول دبیرستان براساس ملاکهای سازماندهی محتوا ( به تصویر صفحه مراجعه شود)در هر صورت هدف از بخش تمارین در هر کتابی ارزشیابی است تا دانش آموز به هدف تعریف شده برای آن درس برسد.