چکیده:
آنچه در این مقاله به آن پرداخته می شود، زمینه هایی است که سبب شد موسـیقی بـه مثابـه عاملی اساسی در بیان دراماتیک عمل کند. همچنانکه خواهیم دید، این زمینه ها، از سـرآغاز شکل گیری و تکوین نمایش ، با آن همراه بودهاند و در واقع ، هیچ گاه نمایش بدون موسـیقی معنا و مفهوم اصلی خود را نیافته است . موسیقی گاه عامـل اصـلی بـوده و گـاه همراهـی کننده، اما در هر حال، همواره حضور داشته است . از این رو، نخـست زمینـه هـای ارتبـاط موسیقی و درام در غرب و سپس در شرق و در نهایت ، در ایران بررسی خواهـد شـد. امـا نکته ی مهم آن است که موسیقی ایرانی درون مایه های بیانی منحصر به فـردی را داراسـت که در کارکردهای دراماتیک موسیقی باید در نظر گرفته شود.
خلاصه ماشینی:
زمینه های ارتباط موسیقی و درام ∗ دکتر امیر حسن ندایی چکیده آنچه در این مقاله به آن پرداخته می شود، زمینه هایی است که سبب شد موسـیقی بـه مثابـه عاملی اساسی در بیان دراماتیک عمل کند.
این عملکرد اخیر موسـیقی ، از ملودرامهای قرن نوزدهم و در صورتی که به عقب بازگردیم ، از آواز همـسرایان یونـان باستان نشئت گرفته است ، زیرا در هر دو گونة این نمایش ها، برای ایجاد حسی خـاص در مخاطب به کار می رفته است که صورت منسجم و متفکرانه تر آن، در ملودرامهـا کـه نمایش هایی عامه پسند و همراه با موسیقی بودند، دیده می شود.
اپرا، یکی از اشکال مهم نمایش است که موسیقی را اساس قرار می دهد و متن را بـه صورت زمینه ای برای موسـیقی در مـی آورد تـا زیرمتنـی قدرتمنـد بـرای احـساسات و تفکرات مخفی درون شخصیت های نمایش پدید آورد.
رابرتسون، مـورخ موسیقی ، می نویسد: مسئله حائز اهمیت برای واگنر این بود که آیـا موسـیقی ، نمـایش را همچون محتوای درونی در خود می گیرد یا فقط چیـزی اسـت کـه بـه نمـایش افـزوده می شود.
موسیقی تعزیه به دو شکل نمود می یابد، یکی موسیقی آوازی و دیگری موسیقی سازی، اما در واقع این دو جنبة موسیقی در تعزیه ، هر دو، در خدمت متن و جنبة نمایشی آن قـرار مـی گیرنـد و بـه همـین دلیـل ، آواز رکـن اصـلی نمـایش محسوب می شود.
از ایـن روسـت کـه موسیقی تقریبا در تمامی جلوههای نمایش های سنتی اهمیت بسیار یافتـه و بـه یکـی از عوامل مهم آن تبدیل شده است .