چکیده:
در مقاله حاضر ضمن تبیین برخی از اصول قانون اساسی که بسترساز تحقق اتحاد ملی در بین گروه های مخلتف قومی، نژادی، سیاسی و مذهبی جامعه ایران است ، به بررسی آن دسته از اصول قانون اساسی که تحقق بخش انسجام اسلامی و وحدت بخش ملل مسلمان جهان است ، پرداخته شده و سهم و نقش رسانه ملی در عملیاتی شدن این دسته از اصول مورد بررسی قرار گرفته است . یافته های ما در این پژوهش حکایت از وجود اصول روشن و امید بخشی در قانون اساسی جمهوری اسلامی دارد که در صورت اجراء زمینه بسیار مناسبی برای اتحاد و همبستگی ملی فراهم خواهد کرد و از طرفی حکایت از وجود راهبردی اساسی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به منظور تلاش برای تشکیل امت واحده اسلامی و شکل گیری رویکرد جهان شمولی اسلام می نماید.
خلاصه ماشینی:
بیتردید میتوان گفت ماهیت و شاکله قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که مبتنی بر ایده و اصل پذیرش حقوق فردی، اجتماعی و سیاسی همگان بدون در نظر گرفتن تعلقات قومی، زبانی و مذهبی است ، مستعد شکل گیری و استمرار چنین اتحادی است زیرا مطابق قانون اساسی، اولا همه افراد جامعه از حقوق و موقعیت برابر برخوردارند و حق و تکلیفی یکسان در قبال یکدیگر و نظام سیاسی دارند (اصل سوم بندهای ٨، ٩، ١٤، ٤)، (ساعدوکیل و عسکری، ١٣٨٣) و هیچ فردی در جامعه شهروند درجه دو محسوب نمیشود و «تبعیضی میان اعضای گروه های قومی و پیروان مذاهب به چشم نمیخورد» (اصل نوزدهم ) و ثانیا «فرصت ها به صورت برابر از سوی حاکمیت در اختیار شهروندان قرار میگیرد» (اصول ٣٥، ٣٠، ٢٩، ٢٨ و ٤٨) و دولت نه طرفدار یکی از گروه های قومی و مذهبی بلکه داور تعاملات اجتماعی و فرهنگی آنهاست ؛ به علاوه در جامعه ایران ، دو عنصر اسلامیت و ملیت از ویژگیهایی هستند که در هویت ایرانی با هم درآمیخته اند، به نحوی که شناسایی و تمیز آنها از یکدیگر ممکن نیست و روح ایرانی با هر دو نماد ملی و دینی الفتی دیرینه پیدا کرده است و مسئولان جمهوری اسلامی نیز به این آگاهی دست یافته اند که بین ملیگرایی و ارج نهادن به آیین ها وآداب و رسوم ملی و اسلام گرایی نه تنها تضادی وجود ندارد، که خود یکی از عوامل همبستگی ملی است (صالحیامیری، ١٣٨٥: صص ٣٩٣ ـ ٣٩٢).