چکیده:
چکیده مسیحشناسی در غرب و تحقیق و تتبع در خصوص سیمای حقیقی حضرت عیسی (ع) قدمتی به طول تاریخ مسیحیت دارد. عیسیمسیح (ع) پرابهامترین فرد در مسیحیت است که این ابهام نه به دلیل نظرها یا تفاسیر مختلف از وی در قرون بعدی، که برخاسته از تعارضات موجود در کتاب عهد جدید است. از یکسو، برخی اناجیل با تبعیت از سنت عبرانی ـ یهودی، در جهت تحقق و آغاز ملکوت خدا، به عیسای تاریخی پرداختهاند و سیمایی انسانی و پیامبرگون از ایشان به تصویر کشیدهاند و از سویی، بخشهایی دیگر از عهد جدید، الوهیت مسیح را برای نجات آدمی از گناه، کانون پیام و بشارت خود قراردادهاند. قرائت نخست به یهودی ـ مسیحی و قرائت اخیر به پولسی ـ یوحنایی موسوم است. آنچه امروزه و از همان زمان مسیحیت نامیده میشود، همان قرائت پولسی ـ یوحنایی است که دلایلی چند در قرون اولیۀ پیدایش مسیحیت، به تفوق آن نسبت به قرائت دیگر منجر شد.
خلاصه ماشینی:
در اناجیـل همنـوا، عیسی (ع ) یک انسان است و گرچه او به واسطة اقتدار و اطمینانی که با آن سخن می گفـت ، قدرت معجزه آسایش ، پیش گویی هایی که محقق می ساخت ، تولدش از باکره و برخاسـتنش از مردگان ، از دیگر انسان هـا [و پیـامبران پیشـین ] متمـایز بـود، در نهایـت او یـک مصـلح اجتماعی ، معلم یهودی و به بیان برخی از گزاره های اناجیل همنوا، پیامبری در تداوم سلسلة انبیا بود؛ درست نقطة مقابل انجیل یوحنا و نامه های پولس که او را بـه صـورت موجـودی آسمانی و یا خدای پسر متجسد و مسیح ازلی معرفی می کنند (← استید، ١٣٨٧: ٢٩٢).
بنابراین و به تحقیق ، در مجموعة عهد جدید با دو مسیح روبه رو هستیم : مسـیحی کـه در نامه های پولس و انجیل یوحنا، خداست و نجات انسان عاصی و گناهکار، نه به عمل نیکش که در گرو ایمان به خدا بودن او و تجسد و تصلب و برانگیختن دوبـارة اوسـت ؛ و دیگـری مسیحی که انسان صرف و مخلوقی از مخلوقات خدا و بنده ای از بندگان اوست که نه بـرای فسخ و نسخ شریعت یهود که در جهت اصلاح و تکمیل آن گسیل شده و اگرچه پسر خـدا خوانده می شود، این توصیف تنها به معنای تشریفاتی صرف است .
صرف نظر از وضعیت حاکم بر دوران اولیة مسیحیت ، اکثریت محققان بر ایـن عقیـده اتفاق نظر دارند که اناجیل همدید از منظر و سنت یهودی و بر مبنای پیشگویی های (متی ، ٨ :١٧) تورات به نگارش درآمده اند؛ تدقیق در این امر از آن جهت در خور توجه است کـه شریعت یهود، خود قرن ها در امتزاج با فرهنگ التقاطی تعدیل و دگرگون شده بود.