چکیده:
در این پژوهش به خوانش و بررسی چهار اثر برگزیدۀ تعلیمی از متون داستانی کلاسیک فارسی، یعنی کلیله و دمنه، مثنوی معنوی، گلستان و بوستان، در جهت همخوانی آنها با ویژگیها و اهداف داستاهای فکری در برنامۀ فلسفه برای کودکان پرداخته شده است. در این پژوهش، از روش تحلیل محتوایی و قیاسی استفاده شده و با ذکر مقدمهای در باب غنای داستانی گنجینۀ ادبیات فارسی و بررسی ویژگیهای اساسی داستانهای فلسفی، طبق اصول مطرحشده توسط سردمدارن این جریان، متیو لیپمن و فیلیپ کم و آن مارگارت شارپ، چهار معیار اصلی برای داستانهای فلسفی تدوین شد که عبارتاند از 1. محتوای فلسفی، 2. مهارتهای فکری، 3. کندوکاوپذیری، 4. شیوۀ پایانبندی. براساس این چهار معیار اساسی، حدود 98 داستان متناسب با اهداف برنامۀ فلسفه برای کودکان گزینش شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان میدهد که در متون داستانی مذکور داستانهایی متناسب با اهداف داستانهای فلسفی یافت میشوند که حداقل یک مفهوم فلسفی را دربر داشته باشند و بهلحاظ سایر ویژگیها (مهارتهای فکری و کندوکاوپذیری و شیوۀ پایانبندی) برحسب شاخصهای مدون در متن، در حد متوسط، با اهداف داستانهای فلسفی تناسب داشته باشند.
خلاصه ماشینی:
خوانش فلسفی گزیدة متون داستانی کلاسیک فارسی متناسب با اهداف برنامة فلسفه برای کودکان (گلستان سعدی، بوستان سعدی، مثنوی معنوی، کلیله و دمنه ) لیلا مجید حبیبی عراقی * 1 حکیمه دبیران ** 2 ، منظر سلطانی *** 3 ، سعید ناجی 4 چکیده در این پژوهش به خوانش و بررسی چهار اثر برگزیدة تعلیمـی از متـون داسـتانی کلاسیک فارسی ، یعنی کلیله و دمنه ، مثنوی معنوی، گلستان و بوسـتان ، در جهـت همخوانی آن ها با ویژگی ها و اهـداف داسـتاهای فکـری در برنامـة فلسـفه بـرای کودکان پرداخته شده است .
٣. پیشینة تحقیق تاکنون در این باره پژوهش های متعددی صورت گرفته است ، چنان که مقالة پنـاهی (١٣٩٠) در بررسی منطق الطیر عطار و همسویی آن با اهداف برنامة فلسفه برای کودکان نگاشته شده و اکبری (١٣٩١) نیز به بررسی مضامین فلسـفی در داسـتان هـای کلاسـیک ، بـه طـور کـل ، پرداخته و کلیت متون کلاسیک را تحلیل کرده و نمونه هایی از این داسـتان هـا را از جهـت دارابودن مضامین فلسفی بررسی کرده اند، اما هدف ما در این پژوهش خـوانش اختصاصـی چهار اثر برگزیدة تعلیمی متون داستانی کلاسیک به طور خاص و استخراج تمام داستان های متناسب با اهداف داستان های فلسفی از این متون است ، چنان که علاوه بـر دارابـودن یـک مفهوم فلسفی ، به منزلة اولین ویژگی اساسی و اختصاصی داستان هـای فلسـفی ، در گـزینش داستان های کلاسیک همسوبودن این داستان ها با سایر ویژگی های اختصاصی داسـتان هـای فلسفی (آموزش مهارت های فکری و کندوکاوپذیری و شیوة پایان بندی غیرتلقینی ) مهـم و مورد توجه است ، تا با کم ترین تغییر بتوان از داستان هـای بـومی در جهـت اهـداف برنامـة فلسفه برای کودکان سود جست .