خلاصه ماشینی:
"اعتماد السلطنه معتقد است:«مقصود اسکندر از مامور نمودن نئارک به این سفر دریایی این بود که سواحل بلوچستان و کرمان و خوزستان و غیره را به دقت ملاحظه نماید و معلوم کند که میتوان از مصر به ایران و هندوستان مراوده تجارتی پیدا کرد یا نه و شاید اسکندر در صدد بوده ممالکی را که مسخر نموده و حدود آنها را که به دریا منتهی میشده علیالتحقیق بداند.
به هر حال و به هر علتی که مسافرت اسکندر و نئارخوس صورت گرفته است، از آنجا که این سفرنامه قدیمیترین اطلاعات تاریخی و جغرافیایی از سرزمین بلوچستان را در اختیار محققانی که در مورد بلوچستان مطالعه میکنند قرار میدهد،حائز اهمیت است.
سفرنامه کاپیتان گرانت:اگر از مطالب مهمی که مارکوپولو در سفرناهم خود از بلوچستان نوشته صرفنظر کنیم-چرا قدیمیترین اطلاعات در خصوص بلوچستان7به ویژه در ارتباط با آبادیها،فواصل جغرافا و وضعیت توپوگرافی منطقه از یادداشتهای نئارکوس(نئارخوس)دریا سالار اسکندر مقدونی به دست میآید که وی شخصا بلوچستان را ندیده و در آنجا به سیاحت نپرداخته است-میتوان گفت اولین گامی که اروپائیان پس از اسکندر مقدونی برای شناسایی بلوچستان برداشتند،مسافرت کاپیتان گرانت انگلیسی به آن سرزمین بود.
گزارش مسافرت هنری پاتینجر تحت عنوان سفرنامه سند و بلوچستان15در سال 1816 میلادی در لندن منتشر شد و در سال 1368 توسط دکتر شاهپور گودرزی گزارش گرانت دربارهء مکران غربی (بلوچستان جنوبی ایران)است و به صورت یادداشتهای روزانه با تاریخ دقیق روزهایی که در هر آبادی حضور داشته،تدوین شده است توجه بریتانیا به بلوچستان به خاطر منافع مستقیم اقتصادی نبود،بلکه بلوچستان گذرگاهی بود که باید برای حفاظت از هند به عنوان سپر دفاعی ایفای نقش میکرد به فارسی ترجمه گردید."