چکیده:
درک اهداف و مقاصد آیات، توجه به سیاق، یعنی دقت در ماقبل و مابعد آیه و در
نگریستن در آهنگ کلی آیات را میطلبد؛از این روی آیه را از آیات دیگر جدا ساختن و
بدون توجه به جهتگیری کلی آیات و سیاق و آهنگ جملات آن را تفسیر کردن، جز لغزش و
دوری از مقصد قرآن نتیجه دیگری ندارد.نظر به اهمیت موضوع، این نوشتار، ضمن بیان معنای لغوی و اصطلاحی سیاق و ارائه
دیدگاههای مختلف در این مورد، به بررسی نقش و جایگاه سیاق در تفسیر طبری پرداخته
است.
خلاصه ماشینی:
"به عبارت دیگر میتوان گفت که حجیت دلالت سیاق و اصل قرینه بودن آن یکی از اصول عقلایی محاوره است که در همه زبانها به آنها ترتیب اثر داده میشود و مفسران و دانشمندان علوم قرآنی نیز ضمن توجه به نقش سیاق در تفسیر آیات، به تأثیر چشمگیر آن در تعیین معنای واژهها و فهم مفاد آیات تصریح کردهاند.
طبری ذیل این آیه، پس از پایان اختلاف رأی أهل تأویل در معنی و مراد آیه، به ترجیح تأویل کسانی پرداخته که میگویند تفسیر آیه این است:جبرئیل، آنچه را که پروردگارش به او وحی کرد، بر رسول خدا(ص)وحی کرده است؛و در این مورد نیز از ارتباط بین آغاز و انجام آیات بهره میگیرد و مینویسد: در ابتدای سوره سخن از رسول خدا(ص)و جبرئیل به میان آمده است و آیه:«فاوحی الی عبده ما اوحی»در سیاق آن میباشد و دلیلی بر روی گردان ساختن خبر از آندو وجود ندارد 2p}.
p} طبری ذیل آیه یاد شده مینویسد:اهل تفسیر در مراد از«هذا الذی رزقنا من قبل»اختلاف کردهاند، برخی گفتهاند:یعنی در دنیا و پیش از بهشت از آن بهرهمند شدهاند، برخی دیگر گفتهاند یعنی در خود بهشت قبلا از آن متنعم بودهاند؛زیرا میوههای بهشت به علت مشابهت زیاد در رنگ و طعم و به جهت آنکه هرگاه یکی از آنها چیده شود دیگری چون اولی به جایش میروید، تشخیص آنها از یکدیگر دشوار است."