چکیده:
عنصر بارش یکی از عناصر پیچیده و حیاتی جو زمین است و تغییرات زمانی و مکانی آن میتواند اقلیم ایران را کنترل کند. در این تحقیق، به منظور مدلسازی تغییرات زمانی و مکانی بارش، از دادههای مجموع بارش سالانه 50 ایستگاه هواشناسی همدید و اقلیمی در خلال سالهای 1966 – 2005 که دارای پراکنش مناسبی است، استفاده شد. از آنجا که بارش به عنوان یک عنصر اقلیمی، رفتاری غیر خطی داشته و نیز از توزیع نرمال تبعیت نمیکند، روشهای آماری ناپارامتری، ابزاری مفید برای بررسی این عنصر اقلیمی است. لذا در این تحقیق برای نشان دادن روند و معنی داری بارشهای سالانه از آزمون ناپارامتری من ـ کندال استفاده شد. توزیع مکانی روندها، میانگینهای متحرک و نواحی رطوبتی و تغییرات مکانی بارشهای اوج و حضیض در محیط نرمافزار GIS Arc پهنه بندی شد. نتایج نشان میدهد که عنصر بارش روندهای افزایشی و کاهشی در ایران داشته است؛ به طوری که بیشترین میزان روند کاهشی در قسمت شمال غرب و بیشترین روند افزایشی در قسمت جنوب غربی است که در طول 40 سال گذشته رخ داده است. ضمنا تغییرات مکانی بارش در محدوده جغرافیایی خشک و نیمه خشک از نوسانهای بیشتری برخوردار بوده، ولی از حدود سال 1980 تغییرات در نواحی نیمه مرطوب و خیلی خشک شدت بیشتری یافته است.
خلاصه ماشینی:
"منتون 6 و همکاران (2000، 269) به بررسی روند دما و بارش حداکثر روزانه 91 ایستگاه واقع در 15 کشور جنوب شرق آسیا و جنوب اقیانوس آرام از سال 1961 تا 1998 در طی یک دوره 38 ساله پرداختند و نشان دادند که بارش سالانه این مناطق دارای روند منفی است.
سن روی و بالینگ 8 (2004، Lettenmaier Turkes Zhang Matyasovszky Kiely Manton Xu Sen roy and Balling 457) سری زمانی بارشهای روزانه 129 ایستگاه واقع در هند را در خلال سالهای 1910 تا 2000 مطالعه کردند.
عزیزی و روشنی (1387، 13) به بررسی انحراف احتمالی برخی عناصر رطوبتی و دمایی سواحل جنوبی دریای خزر از حالت نرمال پرداخته که این مطالعه در یک مقطع زمانی 30 ساله بین سالهای آماری 1955 تا 1994 در 5 ایستگاه و با استفاده از روش رتبهای من ـ کندال صورت گرفته است.
شکل 8: توزیع نواحی بارشی ایران بر اساس میانگین متحرک 5 ساله ادامه شکل شماره 8 نتیجه گیری: در این مطالعه روند تغییرات دراز مدت بارش سالانه کشور ایران در دوره آماری 1966 – 2005 با استفاده از آزمون من ـ کندال بررسی شد و میانگین متحرک 5 ساله نواحی بارشی ایران محاسبه و سپس پهنه بندی شد و تغییرات زمانی و مکانی بارشها بر روی نقشه نشان داده شد.
(1997)؛ Annual and seasonal air temperature trends patterns of climate change and urbanization effects in relation with air pollutants in Turke."