چکیده:
نماز در آیین یهود، جزء ارکان اساسی دین به شمار میآیـد . خاسـتگاه و ریشـه تشـریع نماز در یهودیت ، «قربانی»هایی است که خود از شعائر بزرگ یهودیت بـوده ، در کتـاب مقدس عبری به مناسبت های گوناگون از آن یاد شده است . نماز در ایام پس از تخریب معبد سلیمان و به سبب فاصله گیری جامعه ایمانی از معبد، با مساعی ربیها و به همـت مجمع کبیر سامان یافت . در این پژوهش ، پس از تبیین مفهـوم و نحـوه تشـریع نمـاز، مقدمات و سپس ارکان اصلی و مـوخرات آن بررسـی شـده اسـت . ضـرورت ایـن اثـر، پرداختن به مقولات مشترک ادیان ابراهیمی و از آن جمله نماز است . نماز، پل ارتبـاطی جوامع ایمانی فرض شده است ؛ پلی که رهروانش فراوان ، و پیمودنش در اوقاتی از صبح و شام ، فریضه است . نگارنده بر آن است که پرداختن به این روزانـه پرتکـرار، راه کـاری اساسـی در همـدلی جامعـه مومنـان و بسـتری ره گشـا و مناسـب بـرای گفـت وگـوی بین الادیانی در برابر جبهه کفر و الحاد است .
خلاصه ماشینی:
برخی دیگر معتقدند پیش از خرابـی معبـد در زمـان یوشـع و بـه دنبـال خواندن کتاب مقدس در حضور مـردم ، رسـم خوانـدن تـورات بـدون مراسـم قربـانی، اندکاندک در روستاهای دوردست شکل گرفت و این تحـول سـرآغاز جانشـین شـدن نیایش بیانی به جای نیایش قربانی است (دقیقیان ، ١٣٧٩: ١٠٤).
قاموس کتـاب مقـدس نیـز اصطلاح نماز را این گونه تعریف میکند: دعا یا نماز، چه انفرادی و چه جماعتا، همواره از جمله واجبات دینی بنـینـوع بشر بوده و هست ، و معنای آن گفت وگو کردن و تکلم با حضرت اقدس الاهی است که حضرتش را محض برکات و مراحم شکر نموده ، مایحتاج خودمـان را از جنابش درخواست نماییم (هاکس ، ١٣٨٣: ٣٨٣).
این ادعیه بـه شـمونه عسره به معنای برکات هجده گانه و یا فقط به تفیلا (دعا) معـروف اسـت و از زمـانی کـه نگارش شد، بخش اصلی تمام کتاب های دعای یهود را تشکیل داد.
نمـاز در یهـود، گرچـه میتواند به صورت فرادا خوانـده شـود، امـا در نوشـته هـای ربـیهـا مـدام بـر اهمیـت عبادت های عمومی و دسته جمعی در کنیسه تأکیـد شـده اسـت ؛ آن سـان کـه در تلمـود سفارش شده ، «دعا و نماز فقط در صورتی مورد اجابت قـرار مـیگیـرد کـه در کنیسـه خوانده شود» (براخوت ، ٦ الف ) (کهن ، ١٣٨٢الـف : ١٠٣).
این دعا شامل آیاتی از اشـعیا، ٦: ٣؛ حزقیـال نبـی، ٣: ١٢ و مزامیر، ١٤٦: ١٠ است که پس از تکرار عمیـدا (شـمونه عسـره )، بـه وسـیله پـیش نمـاز جماعت با صدای بلند خوانده میشود (آنترمن ، ١٣٨٥: ٢٥٦).