چکیده:
فرشته در جهانبینی قرآن دارای نقش و جایگاه مهمی است. آنچه این نگاشته بدان میپردازد، مسئله امداد مومنان در نبردها و نصرت الهی بهوسیله فرشتگان است. از این رو در مقاله پیشرو پس از مفهومشناسی ملک، به تبیین مفهوم امداد و گونههای معرفی شده از آن در آیات پرداخته و سپس شان نزول آیات 124 و 125 آلعمران و آیه نهم انفال و چگونگی امداد فرشتگان و کیفیت آن و اختلاف دیدگاههای مطرح در این مسئله مورد بررسی قرار گرفته است. امکان حضور و نبرد فرشتگان با دشمنان و انحصار یا عدم انحصار آن به نبردهای صدر اسلام و تحقق امداد الهی توسط فرشتگان در طول حیات مومنان و استمرار آن از جمله مباحثی است که مطابق مبانی قرآنی و روایی بر محور تفاسیر قرآن پیگیری و به این نتیجه نزدیک شده است که مانعی مبنایی بر تحقق اینگونه امداد و استمرار نصرت الهی، در طول حیات بشر وجود ندارد.
خلاصه ماشینی:
"این نوشتار در ادامه با تعریف لغوی و اصطلاحی ملک و تبیین معنای امداد و دستهبندی و مروری اجمالی بر آیاتی که به موضوع ملائکه مربوط است، به این سؤالات پاسخ خواهد داد؛ کدامین آیات الهی دلالت بر مسئله امداد شدن مؤمنان توسط ملائکه دارد؟ در آیات قرآن نقش ملائکه چگونه تبیین شده است؟ آیا ملائکه با حضور جسمانی در نبردها شرکت نموده و مشاهده شدهاند؟ در صورت حضور، آیا فرشتگان به نبرد و قتال با دشمنان پرداختهاند؟ این امر چگونه محقق شد و دیدگاه روایات و تفاسیر در این باره چیست؟ آیا این حضور و نبرد امری اختصاصی به نبردی خاص بوده یا مسئلهای عمومی و قابل تکرار است؟ مفهومشناسی ملک الف) در لغت از آنجا که مباحث مطرح در کیفیت امداد ملائکه پیوند با گونه نگرش در ماهیت فرشته دارد لازم است مفهوم این واژه تببین گردد.
. (بنگرید به: مکارم شیرازی، بیتا: 1 / 162؛ جمعی از نویسندگان، 1386: 422) در قرآن به فرشتگان از زوایای متفاوتی نگریسته شده است، ازاینرو دقت در آیاتی که موضوع اصلی یا جانبی آنها مربوط به مخلوقاتی به نام ملائکه میگردد از چند جهت قابل پیگیری و دقت نظر است، که میتوان آنها را در مواردی برشمرد: الف) نگاه انسان به ملائکه در آیه هفتم سوره فرقان به یکی از پندارهایی که درباره نقش ملائکه مطرح بوده است، اشاره شده «و قالوا مال هٰذا الرسول یأکل الطعام و یمشی فی الأسواق لو لا أنزل إلیه ملک فیکون معه نذیرا» از نظر بتپرستان ملائکه نزد خدا مقرب و به غیب متصلاند و آنها میتوانند از غیب رسالت را دریافت نمایند و این امر برای بشر امری ممکن نیست؛ چون رسالت اتصالی است غیبی و اتصال به غیب با علاقهمندی و ارتباط با مادیات جمع نمیشود و جز برای ملائکه دست نمیدهد."