چکیده:
هدف از این مقاله، بررسی ادراک کودکان از مرگ، بررسی واکنشهای کودکان در برابر پدیدۀ مرگ در والدین و آموزش روشهای توضیح مرگ و مقابله مؤثر به آنان میباشد. در این راستا، پیشینههای مذهبی با استفاده از متون معتبر اسلامی و روانشناختی بررسی میشود. دادههای بهدستآمده با استفاده از روش هرمنوتیکی تحلیل شده و این نتایج به دست آمده است که اولا، کودکان اطلاعات اندکی درباره مرگ و روشهای مقابله با آن دارند که میتوان پدیدۀ مرگ و روشهای مقابله با آن را به کودکان آموزش داد. ثانیا توضیح عینی، صریح و روشن، بیان و ابراز احساسات، شرکت دادن کودک در جلسات مشاوره و توضیح اینکه مرگ پایان زندگی نیست ازجمله روشهای مؤثر برای توضیح این رخداد به کودکان میباشد. افزون بر آن، نتایج نشان داد که استفاده از روشهای هنردرمانی از قبیل: ایجاد جعبۀ خاطرات، استفاده از صداهای موزون و داستانهای متناسب با رشد و تحول، داستانهای معنوی و قرآنی و نمایش عروسکی نهتنها میتواند در شناخت ما از احساسات کودکان در مورد مرگ والدین مؤثر واقع شود، روش مؤثری برای تخلیۀ هیجانی است به بینش آنان در این زمینه کمک میکند.
The aim of this paper is to study children’s perception of death, analyzing children’s reaction to the phenomenon of parents’ death and teaching them some methods to explicate death and efficiently confront it. In this regard, using Islamic and psychological authoritative texts, religious backgrounds were investigated. The collected data were analyzed through a hermeneutic method. The achieved results indicated that children have little information about death and the ways to face it. However, death phenomenon and the ways to face it could be taught to children. Objective, explicit and clear explanation, expressing feelings, participating children in consultation meetings and explicating the fact that life is endless by the language of children are among the effective methods in this regard. In addition, the results showed that art therapy methods such as creating memory boxes, harmonious sounds and stories appropriate to growth, spiritual and Quranic stories, and puppet shows not only could be effective on our recognition of children’s emotions about parents’ death but also they could be effective methods of emotional discharge and they will be helpful regarding their insights.
خلاصه ماشینی:
افزون بر آن، نتایج نشان داد که استفاده از روشهای هنردرمانی از قبیل: ایجاد جعبۀ خاطرات، استفاده از صداهای موزون و داستانهای متناسب با رشد و تحول، داستانهای معنوی و قرآنی و نمایش عروسکی نهتنها میتواند در شناخت ما از احساسات کودکان در مورد مرگ والدین مؤثر واقع شود، روش مؤثری برای تخلیۀ هیجانی است به بینش آنان در این زمینه کمک میکند.
افزون بر این، آماده کردن کودکان برای پذیرش و حفظ ارتباط خود با روح فرد مرحوم و اعتقاد به اینکه او در سطح فراشخصی میتواند با فرد مرحوم ارتباط داشته باشد، نهتنها از لحاظ عاطفی به کودک کمک میکند، ارتباط او را با عالم معنا و جهان پس از مرگ حفظ خواهد کرد.
در مورد تجربه دیدن و مشاهده مرگ جسمانی افراد ازسوی کودک نیز تأکید بر حقایق بسیار اهمیت دارد؛ چرا که کودکان تفکر عینی و واقعی دارند و این مسئله مهم است که بزرگسالان کلمات را در چارچوب خاصی (استعاره) استفاده نکنند.
(لوئیس و لیپمن، 2004) زمانی که همان ابتدا مرگ را برای کودکان توضیح میدهیم، باید از کلمات عینی استفاده کنیم؛ زیرا صحبت کردن درباره موضوعات معنوی ممکن است باعث سردرگمی کودکان شود.
(باتن و اولتیجن برونز، 3 ۱۹۹۹) باید به کودکان گفته شود شما حتی پس از مرگ نیز میتوانید با والدین خود ارتباط داشته باشید؛ همانطور که در روایتی امیرمؤمنان علی× فرمودند: «مردگانتان را زیارت کنید؛ زیرا آنان به زیارت شما شادمان میشوند و نزد قبر پدر و مادر با دعایی که برای آن دو میکنید، حاجت بخواهید».
1990, God help me (1): "Religious Coping Efforts as Predictors of the Outcomes to Significant Negative life Events", American Journal of Community Psychology, 18, 793 - 824.