چکیده:
توجه به مبدأ و معاد و نیز انسانشناسی و هستیشناسی در تنظیم روابط اخلاقی انسان با خود، خدا و سایر موجودات تأثیری مستقیم دارد. نهاد امامت، در شناخت انسان از این موضوعات دارای نقشی اساسی است و از انحراف فکری در این حوزهها جلوگیری میکند.مرجع و معیار شناخت فضایل و رذایل در اسلام، قرآن و سنت است؛ ولی این دو منبع به مبین و مفسر نیاز دارند و امام معصوم بهترین و کاملترین مبین قرآن و سنت به شمار میرود. همچنین اسلام برای تحقق اخلاق اسلامی در جامعه دو راهکار عملی در نظر گرفته است؛ یکی تشکیل حکومت دینی و دیگری معرفی الگوهای عملی. امامان معصوم( به عنوان بهترین حاکمان و نیز الگوهای عملی در جامعه حضور دارند.بنابراین امامت و امامان هم از نظر پایهریزی شالوده اخلاق اسلامی و هم ارائه الگوی عملی و تحقق اخلاق اسلامی در جامعه، نقشی اساسی و بیبدیل ایفا میکنند.
خلاصه ماشینی:
"به دیگر سخن، آنچه اخلاق اسلامی را در جامعه اسلامی نهادینه کرده و در میان آحاد جامعه ترویج میکند، تنها تبیین و تفسیر نظام اخلاقی اسلام و آگاهیبخشی و معرفتافزایی در این زمینهها نیست، بلکه الگوی کامل اخلاقی لازم است که در همه زمانها در برابر دیدگان مردم باشد؛ از اینروست که قرآن کریم، پیامبر اکرم( را به عنوان بهترین الگوی زندگی مؤمنان معرفی میکند: (لقد کان لکم فی رسول الله أسوة حسنة لمن کان یرجوا الله والیوم الآخر وذکر الله کثیرا(.
در نظام اخلاقی اسلام پس از رسول خدا( امامان معصوم( بهترین و کاملترین الگوهای اخلاقی اسلام هستند که تجسم عینی و عملی اخلاق قرآن و خلق نبوی به شمار میروند و جامعه اسلامی _ چنانکه از آنان آموزههای اخلاقی را فرامیگیرد_ همه زیباییهای اخلاقی و رفتاری را در ریز و درشت و پنهان و پیدای زندگی آنان _ آن هم به صورت پیوسته و مداوم و کاملا عینی و محسوس مشاهده میکند.
بدیهی است که نظام امامت و سلسله نورانی امامان، بهترین مصادیق حاکمان خواهند بود که اسلام و قرآن با طرح این ایدۀ بینظیر به سلامت جامعه بشری از نظر اخلاقی و رفتاری اهتمام ورزیدهاند؛ یعنی امامان معصوم( همانگونه که مجری احکام و حدود الهی در جامعهاند، به اجرایی شدن اخلاق و فضایل اخلاقی در جامعه نیز توجه دارند و این مهم در دو بعد فکر و عمل یا اندیشه و رفتار دنبال میشود."