چکیده:
مرکز حلوفصل اختلافات سرمایهگذاری (ایکسید) یک نهاد داوری پیشرو در زمینه رسیدگی به اختلافات دولت ـ سرمایهگذار خارجی است. ازاینرو، رویه داوری ایکسید در حوزههای مختلف شکلی و ماهوی از اهمیت زیادی برخوردار است. هرچند عبارت سرمایهگذاری، هم در عنوان «مرکز» و هم در «کنوانسیون حلوفصل اختلافات سرمایهگذاری بین دولتها و اتباع دولتهای دیگر» به چشم میخورد، این مفهوم درکنوانسیون واشنگتن تعریف نشده است. فقدان چنین تعریفی، ریشه اختلافنظرهای تفسیری در رویه ایکسید بوده و تلاشهای صورتگرفته برای تفوق بر این اختلافات تاکنون نتیجهبخش نبوده است. رویکردهای تفسیری عینی و ذهنی متفاوت نسبت به مفهوم سرمایهگذاری در بند 1 ماده 25 و نگاههای متفاوت نسبت به این مفهوم از منظر کنوانسیون و اسناد اعلام رضایت شامل معاهدات دوجانبه و چندجانبه سرمایهگذاری، موجب شده است که با گذشت نزدیک به نیمقرن از زمان تصویب این کنوانسیون، هنوز امکان ارائه تعریف واحد یا استخراج معیارهای موردقبول عام برای معرفی این مفهوم فراهم نشود. ارائه راهحلی در این زمینه، دغدغه بسیاری از صاحبنظران حقوق بینالملل سرمایهگذاری است. به نظر میرسد در شرایطی که ایجاد اصلاحات ساختاری در کنوانسیون امکانپذیر نیست، استقرار «رویه مستمر»، بهترین گزینه است و به دیوانها کمک میکند تصمیمات مخالف آشکار با تفسیر غالب از یک اصل را نادیده گرفته و به مشترکات استناد نمایند. بهطورکلی، فقدان تعریف از مفهوم سرمایهگذاری، در عمل، منجر به گسترش دامنه صلاحیت ایکسید شده است.
The International Center for Settlement of Investment Disputes (ICSID) is a leading arbitration forum in the field of investor-state dispute settlements. Therefore, its arbitral practice in various fields of international investment law carries amplitude endowment. Despite the fact that the term “investment” appears at the heart of both the name of the Centre as well as in the title of the Convention on the Settlement of Investment Disputes between States and Nationals of Other States, no definition of this term is seen in the text of the treaty. Absence of such definition has led to huge interpretative differences in the ICSID practice. Applying different objective and subjective interpretative approaches regarding the concept of investment included in Article 25(1) of the ICSID Convention by arbitral tribunals and diverse views toward this concept through the prism of Convention and that of instruments containing consent to ICSID Jurisdiction, including bilateral and multilateral investment treaties have led to such inconsistency in the ICSID practice. After about 50 years since the conclusion of the Convention, there is neither a single definition of this concept nor a consensus on the criteria to identify it. The current condition of inconsistency may adversely affect the international investment arbitration system and the very existence of the Convention. Thus, providing a solution has always been a concern formost of the savants and practitioners in the field of international investment law. It’s very difficult to make structural reforms in the Convention in order to solve the problem, however establishing a “jurisprudence constante”could be an option. In practice, the absence of a substantive definition of the term “investment” in the Convention has resulted into expansion of jurisdiction in ICSID arbitration.
خلاصه ماشینی:
باید برای تعیین این مسئله که دیوان برای بررسی ماهیت دعوا ذیصلاح است یا خیر، یک معیار دوگانه بهکار برده شود: نخست، آیا اختلاف از یک سرمایهگذاری در چارچوب معنی کنوانسیون ناشی میشود؟ اگر چنین است، آیا اختلاف مربوط به همان سرمایهگذاریای میشود که در رضایت طرفین به داوری ایکسید، مطابق معاهده دوجانبه سرمایهگذاری و معانی مندرج در ماده یک آن تعریف شده است؟».
فقدان تعریف سرمایهگذاری در کنوانسیون و واگذاری آن به رضایت دولتها، چنانکه مشاهده شد، در گام نخست میان حقوقدانان و در استدلالها و احکام داوران، شکاف نظری ایجاد کرد که آیا مفهوم سرمایهگذاری مندرج در بند 1 ماده 25 دارای یک معنی مستقل است یا وابسته و متکی به توافق دولتها در معاهدات دوجانبه و چندجانبه است؟ مطالعه رویه نشان میدهد که این شکاف تا حد زیادی پر شده است و سازوکار «معیار دوگانه» یا «قفل صلاحیتی دوگانه» تقریبا جا افتاده است و اکثر دیوانهای ایکسید میپذیرند که برای اعمال صلاحیت بر پروژه خاصی بهعنوان سرمایهگذاری به مفهوم بند 1 ماده 25، باید هم کنوانسیون و هم اسناد اعلام رضایت حاوی تعریف سرمایهگذاری شامل معاهدات دوجانبه و چندجانبه سرمایهگذاری، قوانین ملی سرمایهگذاری و قراردادهای بین طرفین را مدنظر قرار دهند.
"Whose Dictionary Controls?: Recent Challenges to the Term Investment in ICSID Arbitration", American University International Law Review, No. 25, pp.
The Arab Republic of Egypt (ICSID Case ARB/03/11), Award on Jurisdiction, 6 August 2004.
v. People's Democratic Republic of Algeria (ICSID Case No. ARB/05/3, Decision on Jurisdiction, 12 July, 2006.