چکیده:
در این پژوهش که روش آن از نوع توصیفی-تحلیلی است، سعی داریم تا چهل و سه جملة امام خمینی در مورد اصل ولایت فقیه را براساس انواع پیش¬انگاری¬ها بررسی و تحلیل کنیم. نتایج تحقیق نشان می-دهد که پیش¬انگاری¬های وجودی، واقعیت¬پذیر، واژگانی، ساختاری و واقعیت¬ناپذیر در کلام امام (ره) وجود داشتند؛ اما پیش¬انگاری¬ خلاف¬واقع در کلام وی مشاهده نشد. از میان پیش¬انگاری¬های موجود در کلام امام (ره)، پیش¬انگاری وجودی با درصد فراوانی 70% نسبت به سایر پیش انگاری¬ها بسامد بیشتری داشته است. نتیجة آزمون آماری کای دو نیز نشانگر این است که میان بسامد این پیش¬انگاری با بسامد پیش¬انگاری واژگانی و سایر پیش انگاری ها که بسامد کمتری دارند، تفاوت معناداری وجود دارد. در پیش انگاری وجودی امام داشتن دانش مشترک در سه زمینه را درست دانسته است و یا اینکه مخاطبان کلام امام (ره) این فرضها را از پیش می دانسته¬اند. این فرضها یا دانشهای قبلی عبارتند از: دانش مشترک در زمینه کلی مباحث فقیه، ولی¬فقیه و ولایت داشتن فقیه؛ دانش مشترک درزمینة مسائل دینی و اعتقادی؛ دانش مشترک درزمینه مباحث حکومتی و سیاسی کشور. برای اینکه ارتباطی مؤثر و دو سویه میان امام و مخاطبانش شکل بگیرد و عمل انتقال پیام و درک پیام به گونه ای کارآمد رخ دهد، مخاطبان امام (ره) می¬بایست علاوه¬بر داشتن دانش مشترک قبلی دربارة مباحث مربوط به فقیه، ولی فقیه و ولایت فقیه، دربارة مسائل دینی و اعتقادی و مباحث حکومتی و سیاسی کشور نیز دانش مشترک قبلی داشته باشند تا بتوانند درک درست¬تری از کلام امام درباة ولایت فقیه را داشته باشند.
خلاصه ماشینی:
نبود این پیش انگاری در کلام امام (ره ) بیانگر این است که اساسا موضوع ولایت فقیه امر و موضوعی خلاف واقع نیست بلکه واقعیت وجودی دارد.
تاکنون پژوهش هایی توصیفی درزمینه ی بررسی دیدگاه و اندیشه های امام (ره ) درمورد اصل فقیه صورت گرفته است که عبارت اند از: اخوان کاظمی (١٣٧٨)؛ وریج کاظمی (١٣٨١)؛ اکبریمعلم (١٣٨٣)، تاجیک (١٣٨٥) و رشادتی (١٣٨٦)؛ اما علاوه بر این نوع تحقیقات ، میتوان افکار امام (ره ) را درباره ی اصل ولایت فقیه براساس علم زبان شناسی و مباحث مطرح در این رشته ی علمی بررسی کرد.
در این مقاله سعی داریم تا انواع پیش انگاریهای وجودی، واژگانی، ساختاری، واقعیت پذیر، واقعیت ناپذیر و خلاف واقع را در چهل و سه جمله ای که امام خمینی(ره ) درمورد ولایت فقیه و مباحث مربوط به آن بیان داشته اند، بررسی کنیم .
ازآنجاییکه تاکنون پژوهشی بر روی کلام امام خمینی(ره ) درمورد اصل ولایت فقیه براساس انواع پیش انگاریها صورت نگرفته است ، هدف از انجام این تحقیق دریافتن این است که چه انواعی از پیش انگاری در کلام امام (ره ) درباره ی اصل ولایت فقیه وجود دارد؟؛ بسامد کدام یک از انواع پیش انگاریها بیشتر است ؟ در آن نوع پیش انگاری امام (ره ) به عنوان گوینده ی کلام داشتن چه دانش (هایی) را ازسوی مخاطبانشان درزمینه ی موضوع ولایت فقیه ، بدیهی و ازپیش - انگاشته تلقی کرده اند؟؛ به طوریکه وجود آن دانش (های) مشترک برای شکل گیری ارتباط دوسویه ی مؤثر میان امام و مخاطبان و درک کلام وی درباب ولایت فقیه امری ضروری است .
در ادامه ، انواع پیش انگاریهایی که در چهل و سه جمله از امام خمینی(ره ) درمورد ولایت فقیه و مباحث پیرامون آن وجود داشته است ، به همراه ارائه ی آمار بررسی و تحلیل میکنیم .