چکیده:
اﻣﺮوزه ﺑﺮای ﻧﯿﻞ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان ﻧﺎﺣﯿﻪ ای ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ای، ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﺴﺎﻧﯽ آن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮای اﺳﺘﻘﺮار ﻫﺮ ﮐﺎرﺑﺮی ﺿﺮوری ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﻟﺤﺎظ ﻧﻤﻮدن 12 ﻣﻌﯿﺎر ﻣﺘﻨﻮع ﻃﺒﯿﻌﯽ و اﻧﺴﺎﻧﯽ در راﺳﺘﺎی ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﺗﻮﺳﻌﻪی ﭘﺎﯾﺪار، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل AHP ﺑﻪ ﭘﻬﻨﻪ ﺑﻨﺪی اراﺿﯽ ﺑﺨﺶ ﻣﺮﮐﺰی ﻣﻨﻄﻘﻪ آزاد ارس ﺟﻬﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﮑﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای اﺳﺘﻘﺮار ﺻﻨﺎﯾﻊ اﻗﺪام ﮔﺮدﯾﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ اراﺿﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای اﺳﺘﻘﺮار ﺻﻨﺎﯾﻊ 2577 ﻫﮑﺘﺎر از اراﺿﯽ ﻣﺤﺪودهی ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ ﻣﺪل AHP ﻓﻘﻂ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﭘﻬﻨﻪ ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای اﺳﺘﻘﺮار ﺻﻨﺎﯾﻊ را داراﺳﺖ و ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﭘﻬﻨﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ارزش ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی دارﻧﺪ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﻨﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در اداﻣﻪ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎی ﻧﺮم اﻓﺰار ARC MAP ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺟﺪا ﺳﺎزی ﭘﻬﻨﻪ ﻫﺎی ﮐﺎﻣﻼ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﮐﻪ ﺣﺪاﻗﻞ 200 ﻫﮑﺘﺎر ﻣﺴﺎﺣﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻗﺪام ﮔﺮدﯾﺪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل VIKOR و 8 ﻣﻌﯿﺎر ﻣﻮﺛﺮ در اﻣﺮ ﻣﮑﺎن ﯾﺎﺑﯽ ﺻﻨﺎﯾﻊ، ﺑﻪ اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﻨﺪی ﭘﻬﻨﻪ ﻫﺎی ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه اﻗﺪام ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﮑﺎن ﻓﻌﻠﯽ ﺻﻨﺎﯾﻊ در ﺑﺨﺶ ﻣﺮﮐﺰی منطﻘﻪ آزاد ارس ﺑﺎ ﻣﮑﺎن ﻫﺎی ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﻐﺎﯾﺮت دارد.
خلاصه ماشینی:
تحلیلی بر مکان یابی اراضی به منظور استقرار صنایع با استفاده از روش های AHP و VIKOR (نمونه موردی: بخش مرکزی منطقه آزاد ارس) تاریخ دریافت مقاله : ٩١/٠٦/٢٤ تاریخ پذیرش نهایی مقاله : ٩٢/٠٦/٢٠ محسن احدنژاد (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان) علی زلفی * (کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان) محمد جواد نوروزی (دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان) چکیده امروزه برای نیل به توسعه و عمران ناحیه ای مناسب در هر منطقه ای، ارزیابی و تجربه و تحلیل ساختار طبیعی و عوامل انسانی آن منطقه برای استقرار هر کاربری ضروری میباشد.
در این پژوهش با لحاظ نمودن ١٢ معیار متنوع طبیعی و انسانی در راستای کمک به تحقق توسعه ی پایدار، با استفاده از مدل AHP به پهنه بندی اراضی بخش مرکزی منطقه آزاد ارس جهت تعیین مکان مناسب برای استقرار صنایع اقدام گردید.
هدف این پژوهش شناسایی پهنه های مناسب برای استقرار صنایع در بخش مرکزی منطقه ی آزاد ارس با رعایت حریم های معیارهای طبیعی و انسانی دخیل در امر مکان یابی در راستای کاهش آسیب رسانی به محیط طبیعی و انسانی محدوده مورد مطالعه و همچنین معرفی مدل VIKOR به عنوان یکی از مدلهای رتبه بندی در بحث های مکانیابی میباشد.
Extremely referred ٤-٢-٣- مکان یابی بهینه ی صنایع منطقه ی مورد مطالعه در این پژوهش با استفاده از ١٢ معیار مهم طبیعی و انسانی که میتواند در مکان یابی بهینه محل های استقرار صنایع دخیل باشد، به پهنه بندی اراضی بخش مرکزی منطقه آزاد ارس برای استقرار صنایع اقدام شده است .