چکیده:
امروزه معضل کمبود محل توقف وسایل نقلیه بخصوص در مناطق مرکزی شهر، گریبانگیر اکثر شهرهای بزرگ می باشد. «پارکینگهای عمومی» بعنوان یکی از اجزای مهم یک «سیستم حمل و نقل شهری مدرن»، وظیفه فراهم آوردن سطوحی، برای خارج کردن ترافیک ساکن از سیستم ارتباط شهری و در نتیجه کاهش شلوغی و راهبندانی های ترافیکی مرکز شهر را بر عهده دارند. مکانیابی مناسب پارکینگهای عمومی باعث افزایش کارایی پارکینگ و در نتیجه کاهش پارک حاشیه ای و بطور غیر مستقیم افزایش عرض خیابانها و روانی ترافیک می گردد. در حال حاضر، مکانیابی پارکینگهای عمومی به روش سنتی و با بازدید از محل انجام می گیرد. در این روش در نظر گرفتن کلیه پارامترهای موثر در مکانیابی پارکینگهای عمومی امکان پذیر نبوده و مکانهای انتخابی فقط با لحاظ نمودن تعداد محدودی از پارامترها مانند «قیمت زمین» انجام می گیرد. این امر باعث دورافتادن پارکینگ از مراکز جاذب سفر و احداث پارکینگ در خیابانهای شلوغ و افزایش ترافیک این خیابانها می شود. «سیستمهای اطلاعات جغرافیایی» (GIS) که علم و فناوری تجزیه و تحلیل داده های مکانی هستند، سیستمی مناسب جهت یافتن بهینه ترین مکان جهت احداث پارکینگهای عمومی بشمار می آیند. استفاده از GIS در این زمینه باعث کاهش بازدیدهای زمینی و افزایش دقت و صحت کار می گردد. این مقاله نحوه مکانیابی پارکینگهای عمومی با استفاده از GIS را با در نظر گرفتن کلیه پارامترهای موثر در مکانیابی بطور همزمان، ارائه می دهد. در این مقاله، پارامترهای موثر در مکانیابی پارکینگهای عمومی از سه دیدگاه، «1. نزدیکی پارکینگ به مراکز جاذب سفر»، «2. عوامل ترافیکی» و «3. مشکل آزادسازی زمین بخصوص در مناطق مرکزی شهرها» بررسی شده است و با توجه به این سه دیدگاه مدل مفهومی مکانیابی پارکینگ تهیه شده است. در ادامه، مکان مناسب احداث پارکینگ برای منطقه هفت شهرداری شهر تهران ارائه شده است. در این مقاله از روشهای مختلف وزندهی و تلفیق اطلاعات نظیر وزندهی تخصیص امتیاز، AHP nine degree و Fuzzy AHP و روش همپوشانی شاخص و فازی بعنوان روش تلفیق استفاده گردیده و نتایج این روشها با یکدیگر مقایسه شد و در نهایت روشهای مناسب پیشنهاد گردید.