چکیده:
هدف این پژوهش، سنجش میزان «گرایش به آموزههای گفتمان روشنفکری» و شناسایی عوامل مؤثر بر آن در میان زنان شهر شیراز است. چارچوب تبیینی پژوهش متأثر از نظریههای هویت محور در تبیین جنبشهای اجتماعی است. با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای و تصادفی، پس از انتخاب 400 نفر از میان زنان 18 تا 40 سال شهر شیراز، پرسشنامه تحقیق میان آنها توزیع گردید. میانگین «گرایش به آموزههای گفتمان روشنفکری» در آزمودنیها برابر با 13/65 درصد بود. هم چنین، متغیر وابسته «گرایش به آموزههای گفتمان روشنفکری» با متغیر مستقل«مصرف رسانهای»، رابطه مستقیم معنادار و با متغیرهای مستقل«پایگاه اقتصادی اجتماعی»، «سن»، «سرمایه اجتماعی»، «دینداری» رابطه معکوس معنادار داشت. میان متغیر وابسته تحقیق و متغیر مستقل«سرمایه فرهنگی»، رابطه معناداری مشاهده نگردید؛ سرانجام، 25 درصد از واریانس متغیر وابسته تحقیق توسط مجموع متغیرهای مستقل قابل تبیین است.
خلاصه ماشینی:
"جدول (1): مؤلفههای اساسی گفتمانهای روشنفکری در حوزه زنان نظریه کلیت نظری جریانهای فکری روشنفکری سکولار فمنیسم اصلاحی نیاز به اصلاحات قانونی و سیاسی در نیل به اهداف فمنیستی فمنیسم مارکسیست نیاز به تغییر شکل نظام اقتصادی سرمایه داری از طریق الغای مالکیت خصوصی، نظم بورژوازی و خانواده بورژوازی فمنیسم رادیکال نیاز به درمان جنسیت در قالب« نظام پدرسالاری » به عنوان بنیادیترین ساختار ستمگری سوسیال فمینیسم نیاز به حکمرانی سوسیالیستی، اصلاح همزمان نظام اقتصادی، ابعاد فرهنگی و روانشناختی جامعه دینی روشنفکری دینی نیاز به تفاسیر جدید از منابع دینی و وحیانی، توجه به حقوق زنان در جهان کنونی و سازگار کردن آن با منابع دینی، توجه به بعد زمانی و مکانی احکام موجود درباره زنان، توجه به عدالت به عنوان مبنای پذیرش احکام، توجه به ابعاد عصری بودن مفهوم و مصادیق عدالت فرضیات مورد بررسی این پژوهش به شرح زیر است: 1.
در تفسیر رابطه معکوس معنادار متغیر وابسته و «سرمایه اجتماعی» میتوان به کم توجهی روشنفکران به عرصه عمومی حیات جمعی به طور عام و مغفول ماندن ابعاد مناسکی دین از نگاه روشنفکران دینی به طور خاص اشاره داشت که نتیجه نهایی آن فرسایش سرمایه اجتماعی روشنفکران دینی بوده است؛ بعلاوه، علی رغم این که مقولات «اعتماد»، «معتمد بودن» و احساس «تعهد و تعلق اجتماعی» به عنوان شاخصهای سنجش سرمایه اجتماعی، در فضای گفتمانی دینداری، به معنای اصطلاحی آن، از اهمیت بیشتری برخوردارند، در گفتمان روشنفکری، اعم از دینی یا سکولار، «فرد گرایی» از اصلیترین مقومات بحث میباشد که این خود در تعارض با مفهوم سرمایه اجتماعی است؛ چرا که ویژگیهای مفروض مخاطب در آموزههای روشن فکری دینی نه انسان اجتماعی، بلکه نوع انسان روشنگری است (جلایی پور، 59:1387)."