چکیده:
هدف مقاله حاضر مطالعه چگونگی تأثیر فراز و فرود سیاستهای فرهنگی نظامهای قدرت بر مفهوم هنر ملی و جریان تولید هنر در ایران است. در جستجوی این مسأله با به کارگیری روش تحلیلی لاکلا و موفه، عناصر گفتمانی مانند مفصلبندی، دال مرکزی و دالهای شناور در سه دوره گفتمانی هویت ملی ایران از هم متمایز گردید و سپس نشان داده شد که چگونه هنرمندان در این سه دوره تاریخی به بازتولید گفتمان مسلط پرداخته و سه نوع متفاوت از هنر ملی را خلق کردهاند؛ در دوره اول یعنی حکومت رضا شاه پهلوی نوعی گفتمان ناسیونالیستی و باستانگرایانه پیش از اسلام بر هنر ایران غالب گردید؛ در دوره دوم یعنی زمان حکومت محمد رضا شاه پهلوی نوعی گفتمان اصالتگرایانه در ارجاع به فرهنگ بومی و عامیانه بر هنر ملی ایران غالب شد و در دوره سوم یعنی پس از انقلاب اسلامی نوعی گفتمان اسلامی با اندیشههای انقلابی و ارزشهای ضدامپریالیستی بر هنر ملی ایران غالب گردیده است. در پایان نشان داده شد که چگونه منازعات میان گفتمانهای رقیب در ساخت هویت ملی، موجب شده مفهوم هنر ملی با چالش روبرو گردد؛ در حال حاضر میان هنر سنتی اسلامی، هنر ایدئولوژیک اسلامی و هنر باستانگرای ناسیونالیستی رقابتی برای تصاحب دال خالی و تبدیل شدن به دال مرکزی هنر ملی در جریان است.
خلاصه ماشینی:
"در جستجوی این مسأله با به کارگیری روش تحلیلی لاکلا و موفه، عناصر گفتمانی مانند مفصلبندی، دال مرکزی و دالهای شناور در سه دوره گفتمانی هویت ملی ایران از هم متمایز گردید و سپس نشان داده شد که چگونه هنرمندان در این سه دوره تاریخی به بازتولید گفتمان مسلط پرداخته و سه نوع متفاوت از هنر ملی را خلق کردهاند؛ در دوره اول یعنی حکومت رضا شاه پهلوی نوعی گفتمان ناسیونالیستی و باستانگرایانه پیش از اسلام بر هنر ایران غالب گردید؛ در دوره دوم یعنی زمان حکومت محمد رضا شاه پهلوی نوعی گفتمان اصالتگرایانه در ارجاع به فرهنگ بومی و عامیانه بر هنر ملی ایران غالب شد و در دوره سوم یعنی پس از انقلاب اسلامی نوعی گفتمان اسلامی با اندیشههای انقلابی و ارزشهای ضدامپریالیستی بر هنر ملی ایران غالب گردیده است.
جدول شماره 3: گفتمانهای هویتی ایران بر مبنای مفاهیم نظریه لاکلا و موفه گفتمان هویت نیروهای مولد دال مرکزی دال شناور حوزه گفتمان گونگی (نشانههای طرد شده) زنجیره تفاوتها یا ضدیت زنجیره شباهتها قلمرو جغرافیایی همارزی هویت ملی ناسیونالیسم متجددهای دربار و قدرتطلبها باستانگرایی - ناسیونالیسم قومی تاریخ بعد از اسلام آریاییگرایی؛ نژاد ایران، و قلمرو آریایی اصالتگرا روشنفکران و نخبگان حکومت اصالتگرایی؛ بازگشت به خود بازگشت به دین؛ بازگشت به فرهنگ بومی سنتگرایی یا سنتی شدن استعمار جهانی ایرانیگرایی؛ زبان ایران و کشورهای فارسی زبان ارزشی انقلابیون مذهبی و توده مردم اسلامگرایی اسلامگراییایدئولوژیک؛ اسلامگرایی تاریخی مدرنیسم و غربی شدن امپریالیسم سرمایهداری غرب اسلامگرایی؛ مذهب ایران و کشورهای عربی گفتمانهای هنر ملی در ایران در درون گفتمانهای هویتی، هنرمندان به تولید و بازتولید گفتمان میپردازند."