چکیده:
نحوه انعکاس و بازتاب حوادث در مطبوعات منتشر شدة فارسی نقش مهمی در اطلاعرسانی و آگاهی مردم دارد. این مقاله با بررسی این امر، درصدد است تا نحوة ارائه وظایف اجتماعی رسانههای جمعی و به صورت خاص مطبوعات را در چهار روزنامة همشهری، جامجم، ایران و شرق (با تاکید بر صفحة حوادث این مطبوعات) مورد کاوش قرار دهد. جامعة مورد مطالعه را خبر اصلی صفحة حوادث این چهار روزنامه تشکیل میدهد که در سه ماه آذر، دی و بهمن 89 منتشر شدهاند. روش تحقیق روش تحلیل محتوا با رویکرد استفاده از نشانهشناسی رسانهای است؛ بدین صورت که وظایف اجتماعی، مقوله در نظر گرفته میشود و معنای(دلالت) ضمنی مستخرج از متن خبر ملاک قضاوت قرار میگیرد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که تمام روزنامهها بیشتر مقولة ”اطلاع و آگاهی“ را مورد توجه قرار دادهاند و کمترین استقبال به مقولههای ”اجبار“ و ”سرگرمی“ صورت گرفته است. مقولههای ”پرورش“، ”بیان“ و ”همبستگی اجتماعی“ در ردههای میانی جدول قرار دارند. تفاوتی بین روزنامهها از لحاظ وضعیت ارائه وظایف اجتماعی نیست؛ اما بین مقولههای وظایف اجتماعی در کل روزنامهها تفاوت وجود دارد. در این روزنامهها ”اطلاع و آگاهی“ و ”سرگرمی“ به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار را به خود اختصاص داد
The way that newspapers reflect the news and events is so important in informing people. This article tries to investigate this issue to determine the social duties of mass media especially newspapers such as Hamshahri, Jame Jam, Iran and Shargh newspapers (emphasizing the front Page).the Statistical population in the paper is the first news in the front pages of these four newspapers published during 3 month (November, December ,January) of 2011. The method which has been used for this research is Semiotics in media approach. Social duties are considered as a category and the meaning which has been elicited form the news is considered as the judge. The results investigate that all 4 newspapers pay more attention to the informing and they pay less attention to the entertainment. "Education", "expression" and "Social Solidarity" are in the middle of this attention. There is no difference between the newspapers in presenting social responsibilities .But there is a difference between different kinds of social responsibilities in all four newspapers. The "informing "issues have been mentioned more than the "entertainment "issues in these cited newspapers
خلاصه ماشینی:
این مقاله با بررسی این امر، درصدد است تا نحوة ارائه وظایف اجتماعی رسانههای جمعی و به صورت خاص مطبوعات را در چهار روزنامة همشهری، جامجم، ایران و شرق (با تأکید بر صفحة حوادث این مطبوعات) مورد کاوش قرار دهد.
روش تحقیق روش تحلیل محتوا با رویکرد استفاده از نشانهشناسی رسانهای است؛ بدین صورت که وظایف اجتماعی، مقوله در نظر گرفته میشود و معنای(دلالت) ضمنی مستخرج از متن خبر ملاک قضاوت قرار میگیرد.
با توجه به اینکه چهار روزنامه انتخاب شده از مطبوعات پرمخاطب کشور هستند لذا رویکردهای آنها به صفحة حوادث میتواند در جامعه تأثیرگذار باشد و تحقیقاتی از این دست میتواند نقد و حتی راهنمایی برای عملکرد سردبیران و مدیر مسئولان این مطبوعات باشد تا به وظایف اجتماعی مطبوعات در صفحه حوادث عنایت بیشتری کنند.
در این تحقیق با استفاده از تحلیل محتوا با رویکرد نشانهشناسی در صفحة حوادث و به طور اخص در خبر اصلی این صفحه، وظایف اجتماعی مطبوعات (مواردی که توسط روژه کلوس مطرح شده است) مورد بررسی قرار میگیرد.
روش تحلیل بدین صورت است که هر کدام از وظایف اجتماعی چون مقولهای در نظر گرفته میشود و معنای (دلالت) ضمنی برآمده از متن خبر ملاک تصمیمگیری محقق قرار میگیرد.
برای مثال، لاسول نقشهای اجتماعی رسانههای جمعی را در چهار گروه نظارت بر محیط (نقش خبری)، همبستگی اجتماعی (نقش تفسیر و راهنمایی)، انتقال میراث فرهنگی (نقش آموزشی) و سرگرمی (نقش تفریحی) مورد بحث قرار میدهد (ساروخانی، 1387: 4ـ83).