چکیده:
در چند دهه گذشته جذب سرمایههای مستقیم خارجی یکی از راههای تامین مالی کشورها برای افزایش سطح سرمایهگذاری درداخل بوده است. در این راستا شرایط اقتصادی کشورهای میزبان برای افزایش سطح سرمایهگذاری مستقیم خارجی از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. از این رو در این مطالعه بررسی تاثیر برخی از متغیرهای کلان اقتصادی بر FDI در ایران مورد بررسی قرار میگیرد. دوره زمانی انتخابی 1352 تا 1385 و تکنیک اقتصادسنجی مورد استفاده در این مقاله، روش خود توضیحبرداری با وقفههای گسترده (ARDL) برای شرایط ثبات و روش واریانس ناهمسانی شرطی خود رگرسیون تعمیمیافته (GARCH) برای شرایط بیثباتی بعد از آزمون آرچ LM و تاثیر وجود ناهمسانی در مدل میباشد. نتایج تخمین مدل بیانگر این است که در شرایط ثبات براساس سه خروجی در کوتاه مدت و بلندمدت افزایش نرخ ارز تاثیر منفی بر جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی داشته، همچنین افزایش بهرهوری نیروی کار، امنیت سرمایهگذاری دوره 1-t، امنیت سرمایهگذاری در دوره t و درجه باز بودن اقتصاد تاثیر مثبت بر جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی داشته است. نتایج برآورد مدل پویا نیز وجود رابطه بلندمدت بین متغیرهای ذکر شده و خالص سرمایهگذاری مستقیم خارجی را تائید میکند. مدل تصحیح خطا (ECM) نیز حاکی از آن است که تعدیل به سمت مقدار تعادلی یا بلندمدت خالص سرمایهگذاری مستقیم خارجی حدود 5/1 سال طول میکشد. نتایج تخمین مدل تحت شرایط بیثباتی نیز به لحاظ نوع اثرگذاری متغیرهای توضیحی روی متغیر وابسته به مانند مدل کوتاه مدت و بلندمدت باثبات بوده با ضرائب متفاوت اثرگذار، همچنین نشاندهنده اثر ملیت شوک ایجاد شده در شرایط بیثباتی روی کاهش خالص سرمایهگذاری مستقیم خارجی است.
خلاصه ماشینی:
"در نظریه بنیادی شدن سرمایهها توسط سرمایهگذاری مستقیم خارجی، سرمایهها را در قالب ایجاد دانش در اقتصاد و انباشت سرمایههای انسانی مورد بررسی قرار میدهد، تراکم سرمایه انسانی، بهرهوری نیروی کار را افزایش داده و نیروی کار موثر حاصل از این انباشت بر روی جذب سرمایههای مستقیم خارجی اثر میگذارد(Blomstrom & Kokko, 2003, 521) .
طبق بررسیهای صورت گرفته، یکی از عواملی که باعث صدور سرمایه به شکل سرمایهگذاری مستقیم خارجی در کشور میزبان شده است، مالیاتهای سنگینی است که در کشورهای توسعه یافته صنعتی وضع گردیده است، این در حالی است که برخی از کشورها که نیاز به سرمایههای خارجی دارند به منظور تشویق برای FDI، از وضع مالیات به درآمدهای حاصل از بنگاههای سرمایهگذار کشورهای دیگر، صرفنظر میکنند و یا تخفیفات مالیاتی منظور میکنند (Dehejia& Weichenrider, 2001, 226).
- Gastanaga & Pahameva & Novgent - Fethi دریفیلد و تیلور 1 سال 2000 در مطالعهای به بررسی بین اثرات FDI بر روی بازار نیروی کار در انگلستان پرداخته و ضمن تائید فرضیه وجود رابطه بین FDI و نیروی کار به این نتیجه رسیدند که ورود FDI به کشور میزبان باعث افزایش تقاضا برای نیروی کار ماهر گردیده و باعث افزایش دستمزد نیروی کار ماهر میشود، همچنین باعث انتقال تکنولوژی شده و ارتباط مثبت و معنیدار چگونگی تقسیم نیروی کار ماهر و بهرهوری نیروی کار و جذب FDI را نیز تائید کرد."