چکیده:
دستیابی به نوآوری های مستمر مستلزم ایجاد نوآوری به گونه ای نظام مند می باشد. این امر مستلزم شناسایی ماهیت فرآیندها و چگونگی پیدایش سازوکارهای سیستم های نوآوری است. پژوهش حاضر با درک اهمیت و نقش سیستم های نوآوری فناورانه در توسعه فناوری و با توجه به کمبود مطالعات پیشین در حوزه شناسایی عوامل تاثیر گذار بر پیدایش این گونه سیستم ها، در پی مفهوم سازی و پاسخ به این سئوال می باشد که «عوامل موثر بر فرآیند شکل گیری سیستم های نوآوری فناورانه در ایران چه عواملی هستند و چگونه بر شکل گیری این گونه سیستم ها تاثیر می گذارند؟». روش پژوهش این پژوهش کیفی بوده و با استفاده از شیوه نظریه برخاسته از داده ها انجام شده است. در این پژوهش مصاحبه های عمقی و هدفمند با 9 نفر از خبرگان آشنا به مفاهیم نوآوری فناورانه و سیستم های نوآوری در سه گروه دانشگاهی، سیاست گذار و صنعتگر و به مدد روش گلوله برفی انجام شد. با استفاده از تحلیل مصاحبه ها مشخص شد که پنج گروه از عوامل زمینه ای، محیطی، ساختاری، کارکردی و راهبردی بر شکل گیری سیستم های نوآوری فناورانه در کشور موثرند که در قالب 17 مقوله مجزا دسته بندی شدند. در پایان هم مکانیزم چگونگی تاثیرگذاری این عوامل بر پیدایش سیستم نوآوری فناورانه در کشور در قالب یک مدل تجسمی ارایه شده است.
خلاصه ماشینی:
"این رویکرد کمی بیش از دو دهه پیش با کارهای انجام گرفته توسط Freeman (1987)، Lundvall (1992) و Nelson (1993) به وجود Path-Dependence Grounded Theory Methods Innovation System آمده است و در مدت زمان بسیار کم موفق به کسب جایگاهی قابل توجه در بین پژوهشگران شده است؛ به طوری که امروزه در بسیاری از زمینههای پژوهشی و همچنین به عنوان چارچوبی برای سیاستگذاری نوآوری استفاده میشود (Bergek et al.
با توجه به الگوی بهدست آمده در این پژوهش، میتوان نتیجه گرفت، وقتی شرایط زمینهای در جامعه به گونهای محقق گردد که در آن شرایط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی همسو با درک و حمایت از نوآوری و فناوری بنا شده باشد و نیز رابطه خوب و مناسبی بین نهادهای دانشی و صنعتی وجود داشته باشد، به عنوان جرقهای برای شکلگیری فعالیتهای سازنده سیستم نوآوری، عمل میکند.
اما نقش محوری در شکلگیری سیستمهای نوآوری فناورانه بر حسب نتایج بهدست آمده در این پژوهش بر عهده دسته عوامل کارکردی میباشد که در آن هسته اصلی همه فعالیتها با شکلگیری و توالی فعالیتهای مناسب نمود پیدا میکند و در آن فعالیتهایی همچون: تولید و انتشار منابع دانش، فعالیتهایی که منجر به کارآفرینی میشوند، تامین امکانات و منابع مالی و انسانی مورد نیاز، پایش فناوری و هدایت تحقیق و توسعه، ایجاد تقاضا برای فناوری در حال ظهور، رفع موانع، اعتباربخشی و ساختاردهی مجدد سیستم با یکدیگر ارتباطات مختلف و موثری برقرار میکنند."