چکیده:
پژوهش حاضر با بررسی رابطة الگوی تبادل رهبر-عضو و رفتار شهروندی سازمانی و نیز نقش واسطهای توانمندسازی روانشناختی و تعهد سازمانی انجام گرفت. نمونة آماری پژوهش حاضر 250 نفر از کارکنان شرکت بهرهبرداری نفت و گاز مارون است که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامههای تبادل رهبر-عضو، توانمندسازی روانشناختی، تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی است. دادهها از طریق روش مدلسازی معادلات ساختاری و بوتاسترپ تحلیل شد. تحلیلهای مدلسازی معادلات ساختاری برازندگی الگوی پیشنهادی را تدیید کرد. نتایج حاکی از اثر مثبت مستقیم الگوی تبادل رهبر-عضو بر رفتار شهروندی سازمانی و اثر مثبت غیرمستقیم این متغیر از طریق توانمندسازی روانشناختی و تعهد سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی است. با توجه به نتایج بهدستآمده یکی از روشهای ترغیب کارکنان برای درگیری در رفتارهای فرانقش و انجام رفتار شهروندی سازمانی تقویت کیفیت ارتباطات رهبران و سرپرستان سازمان با کارکنان است.
خلاصه ماشینی:
دانشیار گروه روان شناسی و سازمانی، دانشکدة علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز (تاریخ دریافت : ١٣٩٢/٠٨/١٥؛ تاریخ پذیرش : ١٣٩٢/١٢/١٩) چکیده پژوهش حاضر با بررسی رابطۀ الگوی تبادل رهبر- عضو و رفتار شهروندی سازمانی و نیز نقش واسـطه ای توانمندسـازی روان شـناختی و تعهد سازمانی انجام گرفت .
Organizational Citizenship Behavior تحقیقات زیادی در جستجوی یافتن پاسخ به این پرسش که چه عواملی در ایجاد و حفظ چنین رفتارهایی مؤثر است ، به انجام گرفته است و محققـان زیـادی پـیش زمینـه هـای رفتـار شـهروندی سازمانی را بررسی کرده اند.
فرضیه های تحقیق متون نظری تبادل رهبر- عضو نشان میدهد سرپرست مستقیم کارکنان ، به عنوان نماینـدة سـازمان نقش کلیدی و مؤثر در رفتار شهروندی سازمانی دارد (٥١٦.
بنابراین براساس مبانی نظری و پژوهشی مرور شده ، در این پژوهش به دنبال بررسی رابطۀ مستقیم الگوی تبادل رهبر- عضو و رفتار شهروندی سازمانی و همچنین رابطۀ غیرمستقیم آن ها از طریق توانمندسازی روان شناختی و تعهد سازمانی هستیم .
به عبارت دیگر، الگوی تبادل رهبر- عضو بر رفتار شهروندی سازمانی اثر مثبت دارد که این نتایج همسان با پژوهش هـای پودسـاکف و همکاران (٢٠٠٠)، لیپاین و همکاران (٢٠٠٠)، وات و شافر (٢٠٠٥)، بهال (٢٠٠٦)، جواهر و دیـان (٢٠٠٧) و بایجوکا (٢٠٠٨) است .
در زمینۀ الگـوی تبـادل رهبر _ عضو، تعاملات با کیفیت بالا به برقراری ارتباطی فراتر از قرارداد کاری منجر میشود که به احتمال زیاد، به پذیرش نقش های اضافی و یا رفتار شهروندی سـازمانی منجـر مـیشـود ( & Wat ٤١٠.