خلاصه ماشینی:
"همزمان مشاهده میکنیم که برخی از شرقشناسان با این دسته همراهی نکرده و صحت اعزام نمایندگان و جهانیبودن پیام اسلام را پذیرفتند؛ از جمله سر توماس آرنولد انگلیسی در کتاب دعوت به اسلام 5 و نولدکه آلمانی که وی اصالت سندی که در مطلع این قرن بدان دست یافته را تأیید کرد و آن را ترجیحا نامه پیامبر (ص) به مقوقس بزرگ قبطیان در مصر دانسته است.
بیشترینه کتابهای جدید رویه تلخیص، گزینش و توجه به مغز و محتوای اساسی این نامهها را با تأکید بر بعد جهانشمولی دین اسلام در پیش گرفتند که در این زمینه لازم است بر دو کتاب مهم از این دست اشاره کنیم: یکی کتاب السفر القیم است که دکتر محمد حمیدالله آن را با عنوان مجموعه الوثائق السیاسه للعهد النبوی والخلافه الراشده تصحیح کرده و در آن متن نامههای نبوی را در این موضوع و دیگر موضوعات جمعآوری کرده است.
1 دو نکته را در مورد کلام علامه ندوی یادآور میشوم: اول: این خبر در سیره ابن هشام متوجه حواریون مسیح (ع) و نه نمایندگان پیامبر (ص) بوده است و نمایندگانی که از طرف مسیح اعزام میشده و به زبان همان ناحیه اعزامی سخن میگفته، طبق متن ابن هشام بدون شک از حواریون بودهاند.
5. دلیل آخر که شرقشناس (وایل) ارائه کرده و محققان عرب نیز آن را گسترش دادهاند 2 از این قرار است که اعزام نمایندگان نزد پادشاهان در پایان سال ششم هجری یا اوایل سال هفتم رخ داده است، اما سه نامه مربوط به هرقل، مقوقس و نجاشی دارای آیاتی است که گفته میشود در سال نهم هجری درباره کوچ نصاری به نجران نازل شده است و این تناقض موجب مشکوکشدن موضوع است."