چکیده:
همانگونه که مشهور است قصه لیلی و مجنون داستان عشق ناکام قیس عامری به دختری از قبیله خود به نام لیلی است که اصل آن از زبان عربی وارد زبان و ادبیات فارسی شده است و نظامی آن را از منابع عربی دریافته است و به نظم کشیده است.همچنین داستان شکسپیر نیز عشق نافرجام "رومئو و ژولیت " است که در شهری به نام "ورونا" زندگی می کنند که از فرزندان دو خاندان سرشناس شهر می باشند و به خاطر کینه ای قدیمی با هم در ستیز می باشند که این داستان را نیز شکسپیر از ادبیات ایتالیا وام گرفته است، و هر دو داستان بر حول محور عشق می چرخد. در این مقاله به بررسی تطبیقی این دو داستان پرداخته ایم.
خلاصه ماشینی:
آغاز حکایت عشق لیلی و مجنون از زبان نظامی در مکتبخانه آغاز میشود و آنجاست که دو دلداده دل در گرو یکدیگر میدهند و سخت عاشق هم میشوند و البته باید در نظر داشت که در منابع عربی، آنها در صحرا و بیابان و هنگام چوپانی به هم عاشق می شوند و البته در جای دیگر نیز آمده که آن دو در یک مجلس میهمانی یکدیگررا دیده و به هم عاشق شدهاند که این مطلب آخر نزدیک به داستان رومئو و ژولیت میباشد که در مجلس میهمانی و ضیافتی که در خانه ژولیت برپا بوده در یک لحظه دو عاشق همدیگر را دیده و به هم دل میبندند و عاشق میشوند، ولی چون موضوع مقاله فوق در خصوص با داستان لیلی و مجنون نظامی است بهتر دانسته که فقط به بررسی داستان از زبان خود نظامی پرداخته سپس باید آشنایی لیلی و مجنون را در مکتبخانه و در هنگام درس و تحصیل دانست.
(همان، 1320ش: 127) و نظامی از زبان مجنون همین آتش سوزان را وصف کرده است و میگوید: گر آتش عشق تو نبودی سیلاب غمت مرا ربودی ور آب دو دیده نیستی یار دل سوختی آتش غمت زار خورشید که او جهان فروزست از آه پر آتشم بسوزست ای شمع نهان خانه جان پروانه خویش را مرجان (کلیات خمسه نظامی، 1386ش: 471) مرگ عشاق در هر دو حکایت داستان با مرگ هر دو عاشق و معشوق به پایان میرسد که به ناکامی و محرومی دچار مرگ شدهاند ولی تصویری که هر دو شاعر به نمایش گذاشتهاند با همدیگرمتفاوت میباشند.