چکیده:
در سال های اخیر خطر بیابان زایی و رشد کویر یکی از موضوعات مهم در مقیاس محلی و جهانی بوده که می تواند ناشی از نتایج تغییرات اقلیمی و ضعف در مدیریت صحیح محیط باشد. در این میان تکنولوژی سنجش از دور به دلیل تولید تصاویر ماهواره ای با قدرت تفکیک طیفی و مکانی بالا، به عنوان وسیله ای کارآمد برای آشکارسازی و ارزیابی تغییرات شناخته شده است. در این تحقیق با استفاده از داده های اقلیمی و همچنین تصاویر, TM, MSS ETM+ماهواره ی لندست مربوط به سال های1973، 1985، 2000 و 2011 ، روند تغییرات اقلیمی و تغییرات اراضی کویر میقان مورد بررسی قرار گرفته است. از پارامترهای اقلیمی برای بررسی تغییرات اقلیمی و از روش تفریق باندهای مشابه طیفی و منطق فازی برای بدست آوردن شدت تغییرات ایجاد شده، استفاده شد. تصاویر ماهواره ای، در محیط نرم افزارARC GIS10 به روش طبقه بندی نظارت شده از نوع حداکثر مشابهت(MLC) با انتخاب نمونه های آموزشی، طبقه بندی شدند. نتایج بررسی نشان داد که به تبع تغییرات اقلیمی(کاهش بارش و افزایش دما) شدت تغییرات فازی برای دوره 85-1973 معادل84843/0، برای دوره2000-1985 معادل 92983/0 و برای دوره زمانی2011-2000 معادل 92795/0 بوده است. همچنین مساحت اراضی کویری، در طول سه دوره فوق؛ به ترتیب 9/15، 6/8 و 9/9 کیلومتر مربع افزایش یافته و در طول دوره ی 38 ساله، از 8/123 به 4/158 کیلومتر مربع رسیده است. روند گسترش متوسط سالانه کویر0.9052کیلومتر مربع، و میزان همبستگی بین کاهش بارش و افزایش کویر 998/0- بوده است.
خلاصه ماشینی:
در اين تحقيق با استفاده از داده هاي اقليمي و همچنين تصاوير TM, MSS ,ETM+ ماهواره ي لندست مربوط به سال هاي١٩٧٣، ١٩٨٥، ٢٠٠٠ و ٢٠١١ ، روند تغييرات اقليمي و تغييرات اراضي کوير ميقان مورد بررسي قرار گرفته است .
در مرور تحقيقات مشابه داخلي مي توان به ؛ بررسي روند تغييرات بيابان زايي در استان خوزستان با استفاده از پردازش تصاوير ماهواره اي و GIS در دوره ي ٢٧ ساله اشاره نمود که در مقدار تخريب خاک ناشي از فرسايش ١٥/٦ % افزايش يافته و به طور متوسط سالانه ٤٥ هکتار از اراضي منطقه را شامل شده است (طباطبايي و همکاران١٣٧٨).
پژوهش حاضر در پي آن است تا با بررسي و تجزيه و تحليل داده هاي اقليمي و مقايسه ي تفسيري تصاوير ماهواره اي منطقه ، تغييرات حاصل از گسترش کوير بر روي پوشش اراضي و همچنين اثرات تغيير اقليم بر اين فرايند را در حوضه کوير ميقان مورد ارزيابي قرار دهد.
جدول (٦) آماره (t)کندال ميانگين دماي حداقل ماهانه و سالانه (به تصویر صفحه رجوع شود) يافته هاي پژوهش بررسي پارامترهاي اقليمي و تصاوير ماهواره اي و تاثيرات آن بر تغييرات اراضي کويري (به تصویر صفحه رجوع شود) شکل شماره(٧) همبستگي بين کاهش بارش و افزايش مساحت اراضي کويري (به تصویر صفحه رجوع شود)شکل (٨) تغييرات مساحت کوير طي دوره هاي ٢٠١١-١٩٧٣ - دوره (١٩٨٥-١٩٧٣) در دوره اول، پارامتر اقليمي - بارش ماه جولاي، داراي روند کاهشي و بقيه ماه ها کاهش بارش را به صورت نوسان نشان مي دهد.