چکیده:
شاهنامۀ فردوسی بهمنزلة برجستهترین منظومة ادب حماسی زبان فارسی همواره مورد توجه پژوهشگران بوده و جنبههای متفاوت این اثر مانند زبان، محتوا، ساختار، اساطیر، و شخصیتهای متن بررسی شده و به صورت کتاب یا در قالب مقاله به جامعۀ علمی ارائه شده است؛ هریک از این آثار جنبههای ارزشمند و احتمالا کاستیهایی دارد که مطرحکردن آنها و توضیحات نویسنده میتواند زوایای دیگری را روشن کند که ممکن است از دید مؤلف یا خواننده پوشیده باشد. مقالة حاضر بررسی و نقد مجموعهمقالاتی است که بهصورت کتابی با عنوان از اسطوره تا حماسه چاپ شده است. در این نوشتار، پس از معرفی اجمالی کتاب، پیشینهای کوتاه در این موضوع آمده است؛ سپس در دو بخش بررسی امتیازات و کاستیهای شکلی و تحلیل ابعاد محتوایی اثر به نقد کتاب مذکور پرداخته میشود؛ بخش عمدۀ مقاله نقد محتوایی کتاب را به خود اختصاص داده است. در پایان پیشنهادهایی برای بهترشدن مطالب ارائه شده است. ضمن اشاره به جسارت علمی مؤلف و دقت ایشان، بهنظر میرسد پس از رفع کاستیهای شکلی مذکور، در بخش محتوا اهمیت موضوع ایجاب میکند تا در برخی نتیجهگیریها تأمل بیشتری مبذول شود و منابع دیگری نیز دیده شوند. همچنین در بررسی مباحث اسطورهشناختی و بهویژه شاهنامهپژوهی لازم است جهانبینی اسلامی فردوسی و نگاه دینی و قرآنی او نیز در مفاهیم و سطوح گوناگون زبانی لحاظ شود تا بحث جامعتر و دقیقتر ارائه شود.
خلاصه ماشینی:
نقد کتاب از اسطوره تا حماسه هفت گفتار در شاهنامه پژوهی محمد فولادی * چکیده شاهنامۀ فردوسی به منزلۀ برجسته ترین منظومۀ ادب حماسی زبان فارسی همواره مـورد توجه پژوهش گران بوده و جنبه های متفاوت این اثر مانند زبان ، محتوا، ساختار، اساطیر، و شخصیت های متن بررسی شده و به صورت کتاب یا در قالب مقاله به جامعۀ علمی ارائه شده است ؛ هریک از این آثار جنبه های ارزش مند و احتمالا کاستی هایی دارد کـه مطرح کردن آن ها و توضیحات نویسنده می تواند زوایـای دیگـری را روشـن کنـد کـه ممکن است از دید مؤلف یا خواننده پوشیده باشد.
علاوه بر ایران شناسان غربی ، در ایران نیز پژوهش گران ایرانی همچون مهـرداد بهـار، ذبیح الله صفا، بهمن سرکاراتی ، ابراهیم پورداود، ژالـه آموزگـار، احمـد تفضـلی ، جلیـل دوست خواه ، محمد مختاری ، ابوالقاسم اسماعیل پـور، کتـایون مزداپـور، خـالقی مطلـق ، عبدالرحیم عفیفی ، و میرجلال الدین کزازی اسطوره ، تعریف ها، مضامین و شخصیت های اسطوره ای و نیز موضوع تبدیل اسـطوره بـه حماسـه را واکاویـده انـد و در ایـن زمینـه پژوهش هایی در قالب کتاب و مقاله ارائه کرده اند.
در صفحۀ ١٠، سطر ٢٠ آمده است : «نگارنده ـ تا جایی که می داند ـ بـرای اولـین بـار انواع تفاوت ها و روابط اسطوره و حماسه را بر پایۀ نمونه های شـاهنامه و روایـات ایرانـی تقسیم بندی و بررسی کرده است »؛ در این باره باید گفت : ایشان به منابع و مآخـذ گونـاگون مانند حماسه سرایی در ایران ، آثار کزازی ، آثار شمیسا، و نیز مقالات مجلۀ فرهنگ ، بـه ویـژه مقالۀ مزداپور ارجاع داده اند و مباحث را به شکل کلـی بیـان کـرده انـد.