چکیده:
زنـان داسـتاننـویس در طـی نزدیـک بـه یکـصد سـال داسـتاننویـسی بـه شیوة جدید در ایران، داستانهـای زیـادی را بـه چـاپ رسـاندهانـد. بررسـی جنبه های گوناگون این داسـتانهـا مـی توانـد رونـد دگرگـونی هـای جریـان داستاننویسی این داستاننویسان را نـشان دهـد. ایـن مقالـه مـی کوشـد بـا بررسی مقایسه ای موضوعات و درونمایه های مرتبط با زنان در داستانهـایی که از آنها در این پژوهش با عنوان «داستانهای زنمحور» یاد شده اسـت ، در دو دورة تاریخی پیش و پـس از انقـلاب (از ١٣٠٠ تـا سـال ١٣٨٠) رونـد دگرگونی ایـن موضـوعات و درونمایـه هـا را نـشان دهـد. موضـوعات مـورد پژوهش در این مقاله تحت چهار عنوان «دوران کودکی »، «عـشق »، «ازدواج و زنــدگی زناشــویی » و «ارتبــاط مــادر و فرزنــدی» دســته بنــدی شــده و درونمایه های مختلف این موضـوعات در داسـتانهـای بلنـد و کوتـاه مـورد بررسی قرار گرفته است .
خلاصه ماشینی:
") در اولین داسـتان بـه جـای مانـده از ادبیات دوران پس از مشروطه ، دختر تیرهبخت و جوان بوالهوس، دختر فریب خوردة داستان کـه از نظر خانواده برای ازدواج ، مهم ترین رخداد زندگی یک زن ، شایستگی نـدارد و آبـروی خـود را در اثر رابطه با پسری در راه مدرسه از دست داده است ، از خانه رانده می شـود و همـین زمینـة فساد او را فراهم می سازد.
در زنجیرهای تقدیر (ماه سیما، ١٣٣٦) نیز زنان و مردان داستان هر یک به نوعی آلـودة ایـن خیانت هستند؛ اما در داستان های «شاخ ها و پاها» از مجموعـة لالایـی زنـدگی نوشـتة خـاطره پروانه (١٣٤٢)، «آخه مردی گفتن و زنی » از مجموعة کرشمة ساقی و در داستان «یـک زن بـا مردها» از مجموعة شهری چون بهشت ، شخصیت های زن داستان هستند کـه بـه همـسر خـود خیانت می کنند.
نکتة آخر اینکه در زمینة رابطة زنـان بـا فرزندانـشان ، تحـولی چـشمگیر در درون مایـه هـای نوشته های زنـان دیـده مـی شـود: در دورة اول ، درون مایـة مهـر مـادری و حـضانت فرزنـدان از درون مایه های رایج است و در دورة دوم آنچه بیشتر دیده می شود بـدرفتاری فرزنـدان بـه ویـژه پسران خانواده با مادر است کـه مـورد توجـه زنـان نویـسنده قـرار گرفتـه اسـت ."