چکیده:
بررسی موضوع رابطه تمدن و معنویت از منظر قرآن کریم ، از تحقیقات بایسته ای اسـت که برای پیریزی تمدن علـوی و زمینـه سـازی بـرای ایجـاد تمـدن مهـدوی اهمیـت فوق العاده ای دارد. در این مقاله به دو پرسش پاسخ میدهیم : نخست اینکه آیـا از منظـر قرآن ، دست یابی به تمدن ، بدون توجه به معنویت امکان پذیر اسـت ؟ اگـر پاسـخ مثبـت باشد، آیا چنین تمدنی پایدار، مطلوب و سودمند است ؟ به نظر نگارنده ، بـدون توجـه بـه معنویت نیز دست یابی به تمدن تک بعدی، امکان پذیر ولی ناپایدار و برای دنیـا و آخـرت مردمان ناشایسته است . تمدن بدون معنویت ، نه تنها نمیتواند آدمی را رستگار کند بلکه گاه موجب دور شدن آدمی از سعادت دنیوی و اخروی میشود. در تمـدنی کـه بـر پایـه معنویت بنا نشود، برخی از نمادهای تمدنی، همانند معماری، توسعه صنعتی، کشـاورزی و ...، قابل دست یابی است ولی تمدن جامع ، تنها در سایه توجه به معنویت و بـا عنایـت به عقاید حقه حاصل میشود. در این مقاله ، برای اثبات نظریـه یادشـده بـه مهـم تـرین تمدن هایی که قرآن از آن سخن گفته و سرنوشت تمدن های مذکور اشاره خواهیم کرد.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله به دو پرسش پاسخ میدهیم : نخست اینکه آیـا از منظـر قرآن ، دست یابی به تمدن ، بدون توجه به معنویت امکان پذیر اسـت ؟ اگـر پاسـخ مثبـت باشد، آیا چنین تمدنی پایدار، مطلوب و سودمند است ؟ به نظر نگارنده ، بـدون توجـه بـه معنویت نیز دست یابی به تمدن تک بعدی، امکان پذیر ولی ناپایدار و برای دنیـا و آخـرت مردمان ناشایسته است .
در این مقاله ، برای اثبات نظریـه یادشـده بـه مهـم تـرین تمدن هایی که قرآن از آن سخن گفته و سرنوشت تمدن های مذکور اشاره خواهیم کرد.
از این رو برای بررسی تمدن از نگاه قرآن بایـد بـه واژه هـایی کـه مفهـوم تمـدن یـا مؤلفه ها و شاخص های آن را میرساند مراجعه کرد.
بـه برخی از مظاهر تمدنی آنان اشاره کرده است از جمله : معماری؛ آنان قصرهای مستحکم و باشکوه میساختند؛ این مطلـب از آیـات ١٢٧ و ١٢٨ سوره شعراء استفاده میشود.
شبکه اقتصادی؛ در تمدن زمان حضرت یوسف (ع ) این شبکه داد و ستد و عرضـه و تقاضا به شکل گسترده ای وجود داشت ، که حرکت مردم از دیگر شـهرها و کشـورها برای خرید و فروش در کشور مصر، که در قرآن نیز بدان اشـاره شـده (یوسـف : ٥٩-٧٣) نمونه ای از این شبکه اقتصادی است .
برخی از مصادیق بزرگ تمدنی دوران حضرت سلیمان (ع ) که در قرآن بـدان اشـاره شده عبارت است از: معماری پیشرفته ؛ به پیشرفت های معماری در آیات ١٦ و ٤٤ سوره نمل اشاره شـده است .