چکیده:
در سالهای اخیر طرح مسکن مهر با هدف تامین مسکن برای خانوارهای کم درآمد، در غالب شهرهای کشور اعم از کلانشهرها، شهرهای بزرگ و کوچک به اجرا در آمده است. اجرای این سیاست در شهرهای کوچک با جمعیت زیر 25000 نفر که ساختار روستا- شهری دارند، از جنبههای قابل توجه است به طوریکه میتوان آن را در انطباق با ویژگیهای این گونه شهرها مورد بررسی و مطالعه قرار داد. با توجه به اجرای این طرح در چنین شهرهایی، مطالعه حاضر طرح پیشنهادی در پنج شهر کوچک از استان خراسان شمالی را براساس معیارهای برنامه ریزی و طراحی توسعههای جدید مسکونی برای اقشار کم درآمد که در ادبیات جهانی و مبانی نظری به آنها اشاره شده است مورد ارزیابی قرار داده است. از این رو پس از تعیین و سنجش معیارها به طور مجزا، با استفاده از روش TOPSIS شهرهای مورد مطالعه براساس مجموع شاخصهای برنامه ریزی و طراحی، نسبت به هم رتبه بندی شدهاند. نتایج حاصل از مطالعات نشان میدهد که در هیچ یک از سایتهای پیشنهادی معیارهای کیفیت فضایی مانند فضای باز فراغتی، گوناگونی تیپ تفکیکی، اختلاط مناسب کاربری و طراحی متناسب با ویژگیهای محلی رعایت نشده است درحالیکه در تمامی آنها نزدیک به 60 درصد کل زمین پیشنهادی به کاربری مسکونی اختصاص یافته است. اما براساس ارزیابی سایتها نسبت به هم با استفاده از روش TOPSIS، در شاخصهای مطرح شده، شهر درق الویت اول و شهر پیش قلعه آخرین اولویت را به خود اختصاص داده است.
خلاصه ماشینی:
") - کاربری موجود سایت پیشنهادی( به منظور بررسی معارضات زراعی) - دسترسی به تاسیسات و تجهیزات( راه و زیر ساختها به منظور بررسی کاهش هزینههای آماده سازی) گوناگونی تیپهای تفکیکی(ایجاد تنوع و گوناگونی) - فضای عمومی فراغتی(سرزندگی اجتماعی و تامین فضای فراغتی برای خانوارهایی که در واحدهای کوچک زندگی میکنند) - کاربری مسکونی غالب (حداقل 50 درصد مسکونی، به منظورمقرون به صرفه بودن پروژه برای سرمایه گذاران) - اختلاط کاربری(پویایی و سرزندگی،ایمنی) - انطباق با ساختارهای محلی(حفظ هویت و تاریخ) منبع: نگارندگان براساس جدول شماره1 در ادامه، تمامی معیارهای فوق در نمونههای موردی بررسی شده و با استفاده از روشهای ارزیابی، مورد سنجش قرار میگیرند.
فضای باز قابل استفاده برای به تعادل رساندن نیازهای فراغتی ساکنان محیطهای کوچک زندگی فضای باز فراغتی - در طراحی برخی از سایتهای مورد مطالعه کیفیاتی از نظر فضایی وجود دارد(که البته چندان مناسب نمی باشد) این کیفیات فضایی در سایت پیشنهادی شهر صفی آباد به صورت میدان یا میدانچه مرکزی که کاربریهای خدماتی پیرامون آن مستقر شدهاند نمود کالبدی یافته است و در سایت مسکن مهر شهرهای درق و شوقان به عنوان پارک در نظر گرفته شده است."