چکیده:
حوزه کتابسنجی و شاخههای مرتبط آن به طور مستقیم با بررسی میزان تولید اطلاعات علمی در حوزههای تخصصی مختلف در ارتباط است و شاخصهایی را برای ارزیابی و سنجش میزان اطلاعات تولید شده در زمینه های گوناگون و در کشورهای مختلف، در اختیار دانشمندان قرار میدهد. در این مقاله، با استفاده از شیوه های علمسنجی، میزان انتشارات علمی تولید شده در حوزههای کتابسنجی، علمسنجی، اطلاعسنجی و وبسنجی در پایگاه Web of Science طی سالهای 1990-2005 مطالعه و تحلیل و تمامی پیشینهها در حیطههای موضوع، زبان، کشور، نویسنده، سال انتشار، نوع مدرک، مجله و مؤسسه و دانشگاهها تجزیه و تحلیل گردید. آنگاه کلیة پیشینهها برای ترسیم ساختار علم به نرم افزار HistCite وارد شد و از طریق آزمون و خطا، 80 مقاله اول، حوزه مورد بررسی در WOS انتخاب و به وسیله نرمافزار فوق، تجزیه و تحلیل شدند. یافتههای پژوهش نشان داد در مجموع 53 کشور در نگارش مدارک حوزه موضوعی مورد بررسی نقش داشتهاند که از این میان کشورهای ایالات متحده آمریکا، انگلستان، آلمان و هلند، به ترتیب در رتبههای اول تا چهارم قرار دارند. همچنین، مشخص شد 26/91% از مدارک به زبان انگلیسی میباشند. تعداد کمی از مؤسسهها یعنی 1/16% (74 مؤسسه از 446 مورد) تولیدکننده بخش عمدهای از متون علمی هستند. بیش از 50% مدارک، در 6 عنوان مجله یعنی 68/3% از کل مجلههای حاضر در فهرست منتشر شده است. یافتهها مشخص نمود 14/73% عنوان از انتشارات در قالب مقاله بوده است وپس از آن به ترتیب، نقد مقالهها (96/6%) و نقد کتاب( 99/5% ) قرار داشته اند. از دیگر نتایج پژوهش میتوان به 5 مقاله اول در این بررسی اشاره کرد که 111-47 استناد را به خود اختصاص داده و به ترتیب در سالهای 1989، 1992، 1997، 2001 و 2002 نوشته شدهاند. در سالهای 2004 و 2005 بیشترین تعداد مدارک منتشر شده است و این امر استقبال بیشتر جامعه علمی از مقولههای مورد پژوهش را نوید میدهد.
خلاصه ماشینی:
"بررسی تحلیلی و ترسیم ساختار انتشارات علمی تولید شده در حوزههای کتاب سنجی، علم سنجی، اطلاعسنجی و وب سنجی در پایگاه Web of Science طی سالهای 1990ـ 2005 علی حمیدی[1] امیررضا اصنافی[2] دکتر فریده عصاره[3] چکیده حوزه کتابسنجی و شاخههای مرتبط آن به طور مستقیم با بررسی میزان تولید اطلاعات علمی در حوزههای تخصصی مختلف در ارتباط است و شاخصهایی را برای ارزیابی و سنجش میزان اطلاعات تولید شده در زمینه های گوناگون و در کشورهای مختلف، در اختیار دانشمندان قرار میدهد.
در این مقاله، با استفاده از شیوه های علمسنجی، میزان انتشارات علمی تولید شده در حوزههای کتابسنجی، علمسنجی، اطلاعسنجی و وبسنجی در پایگاه Web of Science طی سالهای 1990-2005 مطالعه و تحلیل و تمامی پیشینهها در حیطههای موضوع، زبان، کشور، نویسنده، سال انتشار، نوع مدرک، مجله و مؤسسه و دانشگاهها تجزیه و تحلیل گردید.
«عصاره» (1380) رشد انتشارات علمی دانشمندان ایرانی در نمایه استنادی علوم در دو دوره پنج ساله 1989-1985 و 1994-1990 را از میزان تولید انتشارات علمی به تفکیک سال انتشار و رتبه بندی نویسندگان پرتولید براساس تعداد مدارک آنان، تعیین نویسندگان تأثیرگذار ایران از طریق محاسبة میزان استنادها به آثار علمی آنان، میزان همکاری دانشمندان ایران با دانشمندان کشورهای دیگر، شناسایی مجلههایی که دانشمندان ایران مقالههای خود را در آنها به چاپ رساندهاند و نیز مجلههایی که این دانشمندان در آثارشان به آنها استناد کردهاند، مورد بررسی قرار داد.
این مجلهها به ترتیب عبارتند از: Scientometrics Journal of American Society for Information Science & Technology Information Processing and Management Journal of Documentation Journal of Information Science Research Policy بنابراین، مشخص میشود حوزه مورد بررسی در سالهای مورد پژوهش به عنوان زمینههای موضوعی تخصصی در علوم کتابداری و اطلاعرسانی مطرح بودهاند."