چکیده:
کتاب روضهالتسلیم، روضه تسلیم یا تصورات از معدود کتاب های بازمانده از دوران الموت به شمار می رود. این کتاب دربردارنده باورهای نزاریان، به ویژه آموزه قیامت است و تاکنون دوبار به چاپ رسیده است. هر دو مصحح، آن را به خواجه نصیرالدین طوسی نسبت داده اند. در حالی که کم تر پژوهشگری این انتساب را به طور کلی مردود دانسته است بلکه اکثریت این نسبت را پذیرفته اند و فقط برای تبرئه خواجه از نگارش کتابی مطابق مذهب اسماعیلیه، مسئله اضطرار وی را مطرح کرده اند. اینک با به دست آمدن نسخه قدیمی تری که در چاپ دوم، نسخه اساس قرار گرفته است می توان به یقین این انتساب را رد کرد. این مقاله به شیوه نقد درونی و بیرونی راوی و روایت می کوشد تا صحت و سقم این انتساب را معلوم گرداند.
خلاصه ماشینی:
هاجسن (١٣٤٦)، فرقة اسماعیلیه ، ترجمة فریدون بـدره ای ، تبریـز: کتابفروشـی تهـران بـا همکـاری فـرانکلین ، صص ٤٣٦-٤٤٢؛ فرهاد دفتری (١٣٧٥)، تاریخ و عقاید اسماعیلیه ، ترجمـة فریـدون بـدره ای ، تهـران : انتشـارات فـرزان روز، ص٤٦٦؛ برای بحثی جدیدتر در این مورد رک : حمیـد دباشـی (١٣٨٢)، «فیلسـوف / وزیـر: خواجـه نصـیر الـدین طوسـی و اسماعیلیان »، تاریخ و اندیشه های اسماعیلی در سدههای میانه ، تنظیم و تدوین فرهاد دفتری ، ترجمة فریدون بدره ای ، تهران : انتشارات فرزان روز، صص ٢٨٦-٣٠٣؛ محمد رضا شفیعی کدکنی (١٣٩٠)، «قائمیات و جایگاه آن در شـعر و ادب فارسـی »، دیوان قائمیات ، سروده حسن محمود کاتب ، ویراستة سید جلال حسینی بدخشانی ، تهران : میراث مکتوب ، ص سی و یک .
2 در حالی که چنین مفهومی در زبان فارسی از متن بالا به دست نمی آید، بلکه فقط می رساند کـه داعی بزرگ صلاح الدین حسن محمود منشی که در نظم و نثر دسـتی داشـته اسـت ، نکتـه هـایی را دربارة دعوت (اسماعیلی ) گرد آورده ، سپس در سال مذکور برای مطالعه در اختیار خواجه قـرار داده و خواجه نیز به رسم ادب و آداب تعارف ایرانیان چند سطری در انتهای کتاب وی نوشته و حتـی بـا فروتنی اظهار داشته که در حد توان و بضاعت خودش از مطالب آن کتاب استفاده کرده است .