چکیده:
در تاریخ معاصر ایران ، رابطه ایران و ایالات متحده آمریکا از اهمیت بسزایی برخوردار است . رابطه ای که دارای تاریخی پر از فراز و نشیب است . این پژوهش قصد دارد روابط بین دو کشور ایران و آمریکا را در محدوده زمانی ١٢٨٥ تا سال ١٣٢٥ (ه .ش ) مورد بررسی و تحلیل قرار دهد و با استفاده از«نظریه پیوستگی» جیمز روزنا، به شناسایی عوامل نقش آفرین در روابط بین دو کشور بپردازد. بنابراین سوال مطرح شده در این نوشتار آن است که چه عوامل و متغیرهایی باعث آغاز و گسترش روابط ، بین ایران و ایالات متحده آمریکا از ١٢٨٥ تا سال ١٣٢٥(ه .ش ) شد. فرضیه مطرح شده آن است که در قالب نظریه پیوستگی جیمز روزنا، آغاز رابطه باید با متغیرهای داخلی، مانند فرد، نقش ، دیوانسالاری، جامعه و گسترش روابط و متغیرهای خارجی مانند نظام بین الملل و منافع فزاینده آمریکا در ایران مورد بررسی قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
مظفرالدین شاه ٥ روز بعد از امضای قانون اساسی درگذشت و محمد علی شاه که تصمیم داشت نه مثل پدر خود بلکه مانند پدربزرگش ناصرالدین شاه حکومت کند، مجلس نمایندگان را نادیده گرفت (آبراهامیان ، ١٣٧٩،ص ١١٤) در این هنگام حکومت تزاری روس با نیروی قزاق که تحت اداره و تعلیم افسران روسی بود به حفظ وضع موجود ایران کمک میکرد و همین امر سبب تمایل شدید محمد علی شاه به روسیه گردیده بود (پاولویچ ، تریا، ایرانسکی، ١٣٥٧،ص ٧٩) و عملا بحث نیروی سوم و رابطه با آمریکا توسط شاه به فراموشی سپرده شد (اسکراین ، ١٣٦٣،ص ٧٣) با شروع مبارزه مشروطه خواهان با محمد علی شاه و در نهایت شکست و خلع محمد علی شاه از سلطنت ، احمد شاه به عنوان پادشاه انتخاب گردید.
(45 در مذاکرات صلح بعد از جنگ جهانی اول تنها آمریکا که زمینه آینده منافع خود را میچید ادعای تصرف هیچ سرزمینی را نداشت و با ادعاهای توسعه طلبانه فاتحین نیز مخالفت میکرد (نقیب زاده ، ١٣٨١،ص ١٦٥) و به همین دلیل بدنبال درخواست کمک ایران از آمریکا، وزیرمختار این کشور در تهران در تاریخ ١٥ نوامبر ١٩١٨م / ١٢٩٨ طی گزارشی به وزارت امورخارجه آمریکا متذکر گردید که «خسارات و صدمات وارده به ایران بیشتر از کشورهای بی طرف دیگر است که در طول جنگ شرکت کرده اند و اکنون امید ایران به ایالات متحده آمریکاست (ذوقی ، ١٣٦٣،ص ٢٢٤).