چکیده:
پیوند معنایی صفات پایانی آیات قرآن با مضمون آنها که این نوشتار در مقام بیان آن است، موضوعی بلاغی، تفسیری و کلامی است. به عقیده برخی مفسران، سیاق آیات قرآن، بر ارتباط معنایی عمیق صفات پایان بخش آیات با محتوای آن ها دلالت دارد و این ارتباط به گونه ای است که اگرآن اوصاف کنار گذاشته شوند، در مراد و مقصود آیه خلل ایجاد می شود. در نوشتار حاضر، انواع این پیوند معنایی ذیل عنوان هایی از قبیل تعلیل، تاکید، تلازم، توضیح، تتمیم، تقابل و ترغیب، مورد بحث قرار گرفته است. ر ارتباط معنایی با مضمون آیه استوار است . پیوند معنایی صفات پایانی آیات قرآن با مضمون آن ها موضوعی بلاغی، تفسیری وکلامی است . به موجب سیاق آیات که با گفته برخی مفسران پشتیبانی می شود صفات پایان بخش آیات با محتوای آنها ارتباط عمیق معنایی دارند این ارتباط به گونه ای است که اگر این اوصاف کنار گذاشته شوند، در مراد و مقصود آیه خلل ایجاد می شود. با تکیه بر آنچه گفته شد، می توان این پیوند را درعناوین استنباطی؛ تعلیل، تاکید، تلازم، توضیح، تتمیم، تقابل وترغیب مشاهده نمود.
The research argues that the ending divine attributes of the Quranic verses are related semantically to the verses’ theme. According to the content of the Quranic verses، supported by some commentators، the ending divine attributes of the verses have such a deep semantic relationship with the verse content that if we abandon the ending attributes، some disorder is made in the verse theme. This relation can be a kind of causality diligence، arguing، emphasis، inseparability، and so forth.
خلاصه ماشینی:
با اين توضيح معناي آيه چنين است کـه اگـر در راه طاعت الهي انفاق کنيد در حالي که به سوي او تقرب ميجوييد، خداوند به دو برابر شما را جزا مي دهد زيرا که او شکور است و تقرب جويندگان بـه خـود را دوسـت مـيدارد و حليم است ، يعني در عقوبت تعجيل نميکند و «غفـور» اسـت و شـما را مـيآمـرزد [٢٥، ج ٣٠، ص ٥٥٧].
اين کلمه که از مادٔە «علو» گرفته شـده بـه معناي بلند مقام ، شريف بلندمرتبه و سخت است و نيز به کسي گفته ميشود که قـادر و قاهراسـت و کسـي قـدرت مقاومـت در برابـر ارادٔە او را نـدارد [٢٨، ج ١٤، ص ١٥٥؛ ١٢، ص ٦٤١].
کبير بودن خداونـد بـه ايـن معناسـت کـه او داراي تمـام کمـالات هـر چيز اسـت و بـدان احاطـه دارد [١٩، ج ١١، ص ٤٢٠] و همـه چيـز در مرتبـه پـايين تـر از او قرار دارد [١٥، ج ٢، ص ٥١٦] برخي نيز گفته اند «کبير» در مورد خداوند بـه معنـاي آن است که او به واسطه کمال صفات و اينکه بـه ذات خـود عـالم ، قـادر و زنـده اسـت ، بر همه موجودات برتـري دارد و «إن اللـه کبيـر» يعنـي خداونـد بزرگتـر از آن اسـت که مخلوقات ، همانند او باشند [٢٠، ج ١٣، ص ٢٦].
پـس رحمت در مورد ما انسان ها يعني ايجاد يک حالت دروني مانند رقت قلب و بعـد احسـان کردن اما «رحمت » به اين معنا با خداي متعال سازگاري ندارد زيرا در تمام افعالي که بـه خدا نسبت داده ميشود مقدمه در صفت مطرح نيست بلکه نتيجه ، مورد نظـر اسـت [٥، ص ٢٣].