چکیده:
پژوهش حاضر، با هدف بررسی راهبردهای جستوجوی اطلاعات در اینترنت توسط دانشآموزان و رابطه این راهبردها با سطح مهارت خواندن زبان انگلیسی و جنسیت انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشآموزان دختر و پسر دوره متوسطه هستند که در سال تحصیلی 91-1390 در مدارس روزانه شهر گرگان مشغول به تحصیل بودهاند. از بین جامعه مورد نظر، 190 دانشآموز به روش نمونه در دسترس (فقط دانشآموزانی که با اینترنت کار میکردند) انتخاب شدند. نمونه مورد نظر، پرسشنامه راهبردهای جستوجوی اطلاعات در اینترنت را که سه راهبرد فرآیندی، فراشناختی و رفتاری را میسنجد، تکمیل نمودند (پایایی ابزار = 75/0). همچنین، آنها در آزمون خواندن مهارت زبان انگلیسی کت (آزمون پایه دانشگاه کمبریج) شرکت نمودند (پایایی ابزار = 71/0). برای تحلیل دادهها از تحلیل واریانس چندگانه (مانوا) و ضریب همبستگی استفاده شد. یافتهها نشان داد که جنسیت بر راهبردهای رفتاری تاثیر دارد. بدین معنی که، پسران از این راهبردها بیشتر از دختران استفاده میکنند. اما در استفاده از دو راهبرد فرآیندی و فراشناختی اختلافی بین دو گروه مشاهده نشد. بررسی رابطه میان مهارت خواندن زبان انگلیسی و بهکارگیری راهبردهای جستوجوی اطلاعات نشان داد که دو متغیر، ارتباط مثبت و معناداری با یکدیگر دارند. علاوه بر این، با در نظر گرفتن زیرمقیاسهای پرسشنامه راهبردهای جستوجوی اطلاعات مشخص شد که مهارت خواندن با راهبردهای شناختی و رفتاری رابطه مثبت و معناداری دارد؛ اما این رابطه با راهبردهای فرآیندی معنادار نبود.
خلاصه ماشینی:
"در طی این فرآیند کاربران برای حل مسأله اطلاعاتی خود از این مهارتهای پنجگانه استفاده میکنند (Brand-Gruwel, Wopereis & Vermetten, 2005): IPS: Information-Problem Solving Initiation Selection Exploration Formulation Collection Presentation - تعریف مسأله اطلاعاتی - جستوجوی اطلاعات - مرور اطلاعات - پردازش اطلاعات - سازماندهی و ارایه اطلاعات مهارتهای حل مسأله اطلاعاتی هنگام استفاده از اینترنت، در شکل 1 نشان داده شده است.
لازوندر و روت (Lazonder & Rouet, 2008) با ارایه ابعاد فعالیت حل مسأله اطلاعاتی، به این نکته اشاره دارند که هنگام جستوجوی اطلاعات، سه عامل بر نحوه کار دانشآموزان تأثیر میگذارند: عوامل محیطی که قبل از جستوجو وجود دارند، مانند: زمان، مکان و تجهیزات جستوجو؛ عوامل مرتبط با منابع جستوجو، مانند محدودیت جستوجو به چند سایت، تنوع موتورهای جستوجو و دسترسی به هایپرلینکها؛ و عوامل فردی، که مهمترین آنها: مهارت خواندن و نوشتن است.
در عین حال، بررسی پیشینه تحقیق نشان میدهد که با وجود اینکه از دیدگاه نظری مهارتهای زبانی بخش مهمی از مهارتهای جستوجوی اطلاعات محسوب میشوند (Walraven, Brand-Gruwel & Boshuizen, 2008)، رابطه بین مهارت زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجه و نحوه جستوجوی اطلاعات در اینترنت در پژوهشها مورد غفلت واقع شده است.
راهبردهای حیطه رفتاری، عبارتند از: مهارتهای Key English Test (KET) Online Information Searching Strategy Inventory (OISSI) اولیه مورد نیاز برای استفاده از اینترنت، مانند: کنترل فرآیند جستوجو و مسیریابی در اینترنت.
این یافته نشان میدهد که فرآیند جستوجوی اطلاعات یک فرآیند شناختی مستقل از خواندن نیست و برعکس، موفقیت به کارگیری راهبردهای جستوجو وقتی تضمین میگردد که آموزش و تمرینهایی برای تقویت مهارت خواندن کاربردی به دانشآموزان داده شود(Lazonder & Rouet, 2008)."