چکیده:
والدین ، اولین افرادی هستند که در سنین حساس رشد کودک ، بیشترین تعامل را با او دارند و نقش مهمی را در رشد روانی و یادگیری های کودک در سال های اولیة زندگی او ایفا می کنند. در دهه های اخیر، بسیاری از پژوهشگران بین شیوة ارتباطی والدین و کودکان و سطح رشد شناختی - اجتماعی فرزندان در سال های اولیة زندگی ، رابطة معناداری را گزارش کرده اند. هم چنین مشخص شده است که برنامه های مداخله ای در بهبود شیوة تعامل والد-کودک موثر است . بر این اساس ، بسیاری از متخصصان برنامه های مداخله ای با هدف افزایش مهارت - های حل مسئله را برای والدین توصیه کرده اند. آموزش روش حل مسئله به والدین علاوه بر ایجاد تغییر در سبک - های تربیتی آنان ، در شکل گیری رفتارهای مناسب در کودکان ، بهبود تعامل والد-کودک و نهایتا بهبود کارکرد خانواده موثر است . هدف از مطالعة حاضر، ارزیابی اثربخشی آموزش مهارت حل مسئله به والدین و تاثیر آن بر تعامل با کودکان بوده است . در این پژوهش والدین ٢١٣ کودک چهار تا هشت ساله به صورت داوطلبانه در ده کارگاه آموزشی شرکت کردند. در این کارگاه ها والدین ضمن آگاهی از روش های مختلف کارآمد و ناکارآمد برخورد با رفتارهای کودک ، تمرین هایی را برای بهبود سبک واکنش خود در مقابل رفتارهای چالش برانگیز کودکان انجام دادند. هدف کارگاه ، بهبود سبک تربیتی والدین و استفاده از روش های تعاملی کارآمد مانند روش حل مسئله به جای روش های ناکارآمد مانند تنبیه و توبیخ بوده است . کارگاه ها به مدت نه جلسة دو ساعته در نه هفته برگزار می شد. ابزارهای استفاده شده شامل دو پرسش نامة محقق ساخته برای ارزیابی سبک های تربیتی والدین و سنجش مشکلات رفتاری کودکان بوده است . والدین در یک بررسی اولیه قبل از شروع کارگاه و هم چنین در پایان دورة آموزشی به تکمیل پرسش نامه ها پرداختند. نتایج نشان داد که آموزش روش حل مسئله به والدین در بهبود سبک تربیتی والدین موثر بوده ، هم چنین موجب بهبود رفتارهای چالش برانگیز کودکان در منزل شده است .
خلاصه ماشینی:
آموزش روش حل مسئله به والدین علاوه بر ایجاد تغییر در سبک - های تربیتی آنان ، در شکل گیری رفتارهای مناسب در کودکان ، بهبود تعامل والد-کودک و نهایتا بهبود کارکرد خانواده مؤثر است .
هم چنین در یک بررسی بعداز یک سال مشاهده شد که شیوة نصیحت کردن والدین با عملکرد روانی _اجتماعی _______________________ 1- Tasic, Budjanovac & Mejovsek 2- family atmosphere 3- riesch, Jackson & Chanchong 4- verbal communication 5- Parental advise giving style کودکان در سال های بعد، هم چنین گزارش های کودکان از احساس تنهایی و افسردگی ارتباط دارد (مک داول ١، ٢٠٠٣).
در شکل دهی ، ابتدا رفتاری که مایل هستیم در کودک ایجاد شود به صورت عینی تعریف می شود، سپس یکی از اجزای سادة رفتار فعلی _______________________ 1- McDowell 2- Colman 3- Leseman & Sijsling 4- Mahoney, Boyce, Fewell, Spiker & Wheeden 5- modeling 6- shaping 7- chaining 8- cunningham, Davis, Bremner, Dunn & Rzasa کودک که به رفتار هدف ١ شبیه است انتخاب و تقویت شده و به تدریج بر پیچیدگی آن افزوده می شود تا به رفتار مورد نظر برسد.
_______________________ 1- Robinson 2- Oh, Min, Park & Ko 3- Greene 4- Johnson 5- Reid & Webster- Stratton 6- Mccarrick-Dix 7- McMurran & McGuire 8- Logsdon 9- Hodges, Hernandez & Nesman 10- Scott پژوهش های انجام شده نشان داده اند که آموزش مهارت حل مسئله به والدین موجب شده رفتارهای ضداجتماعی و افسردگی کودکان کاهش یافته و از سلامت روانی برخوردار شوند(کازدین ، زیگل و باس ١، ١٩٩٢).