چکیده:
در سال های اخیر، در عرصه ی ادبیات کودکان و نوجوان برای پیام رسانی مفاهیم ارزشمند تعالیم امام رضا (ع)، کتاب های متعددی در قالب شعر یا داستان سروده و نگاشته شده است. این اثرها در رده ی سنی کودکان بیشتر و ماهرانه تر پرداخته شده و در رده ی نوجوانان به جز آثار معدودی، شاهد خلق ادبیات داستانی مناسب شامل پیرنگ و عناصر داستانی قوی و روایت های هنرمندانه نیستیم. با توجه به اهمیت این نوع ادبی در ادبیات کودکان و نوجوانان، نویسندگان و اندیشمندان این عرصه باید بکوشند، با تالیف و نقد آثار فاخر و ارزشمند در انتقال فرهنگ رضوی سهم بسزایی داشته باشند. این پژوهش در راستای اهداف فوق به نقد روایت شناسانه ی دو داستان مربوط به رده ی سنی نوجوانان، داستان های ماه غریب من و میهمان طوس می پردازد و ضمن بیان مختصری از مبانی نظری روایت شناسی، بیشتر بر اساس نظریه های ریمون کنان و نیکولایوا، نظریه پرداز ادبیات کودک و نوجوان، برخی از نکته های کلیدی را در این باب طرح، نقد و تحلیل می کند. با این امید که گامی کوچک در معرفی فرهنگ عظیم رضوی برداشته شده باشد.
خلاصه ماشینی:
مقدمه درباره ی امام هشتم شیعیان جهان که در سرزمین ایران مأوایی ابدی و جاودانی یافته است ، کتاب های مستند و مطالب فراوانی وجود دارد که بیانگر احوال و اقوال و حکایت های مربوط به زندگی ایشان است و اغلب آنها شامل گزارش ها و روایت هایی صریح و تاریخی می باشند که به خصوص برای قشر کودک و نوجوان فاقد کشش و ظرفیت لازم برای فهم و آگاهی یا حتی حس زیبایی شناسی و لذت جویی است و در حوزه ی ادبیات داستانی کمتر اثر قابل توجهی تألیف شده است .
اما این داستان ها چه ویژگی هایی باید داشته باشند؟ آیا هر داستانی ظرفیت پیام رسانی و تعلیم را داراست و اگر نه ، چگونه می تواند دارای این توانایی ها باشد؟ وجود پیرنگ قوی ، اوج و تعلیق ، شخصیت پردازی و در نهایت یک روایت خوب تا چه حد در القای آموزه های داستان مؤثر است ؟ از همه مهمتر، عوامل جذابیت یک داستان برای ایجاد انگیزه و کشش برای خواندن آن ، به خصوص در قشر کودک و نوجوان چیست ؟ نگارنده با در نظر گرفتن این مسأله که برای تأسی جستن به اسوه های بزرگ مذهبی هم چون امام رضا (ع ) نیاز به ادبیاتی قوی و مؤثر است ، به تحلیل روایت شناسانه ی رمان های نوجوان در این عرصه که بسیار هم معدود است پرداخته و برای پرهیز از پراکنده گویی و تمرکز مطالب تحقیق ، داستان «ماه غریب من » و «میهمان طوس » را که در این حوزه برجسته می باشند، تحلیل می کند.