چکیده:
رابطه ادبیات و هنر همواره ، به عنوان یکی از موضوعات مورد توجه ادبیات تطبیقی ، مد نظر بوده است ، خصوصا که ادبیات تطبیقی از سال های ١٩٧٠ میلادی با نظریات هنری رماک شکل جدیدی از مطالعات را با تکیه بر پژوهش های بینارشته ای به نمایش گذاشته است . سینما و ادبیات ــ به عنوان روش های متفاوت بیان ــ هر دو سعی در ترسیم هنرمندانه عوامل تشکیل دهنده روایت ، نظیر شخصیت ، مکان ، زمان و دیدگاه ، به وسیله رسانه های متفاوت کلمه و تصویر دارند. در این میان تاثیر این دو هنر در یکدیگر باعث ایجاد تغییراتی در این ساختارها گردیده و شکل جدیدی از نوشتار را که هم زمان از ویژگی های رمان و فیلم بهره مند گردیده را پدید آورده است . این مقاله با بررسی مضمون شخصیت داستانی در آثار سینمایی بهمن فرمان آرا و چند رمان نو فرانسوی و ایرانی سعی در نشان دادن چگونگی نمایش این مضمون ثابت به واسطه دو رسانه متفاوت و درنهایت امکان صرف نظر کردن از مرزبندی میان نوع نوشتار رمانی و فیلم نامه ای در مباحث مشترکی چون مضمون شخصیت داستانی را دارد.
خلاصه ماشینی:
٢. هدف پژوهش با عنایت به این امر که رویکردهای بینارشته ای به مطالعه روش های بیان مفاهیم واحد در هنرهای متفاوت می پردازد، در این مقاله نیز با همین روش سعی در بررسی مضمون شخصیت در آثار بهمن فرمان آرا مانند: شازده احتجاب، سایه های بلند باد، بوی کافور، عطر یاس، خانه ای روی آب و یه بوس کوچولو و مقایسه آنها با آثاری چون استحاله ٢، هیروشیما، عشق من ٣، حسادت ٤ و...
برخلاف نارضایتی هایی که زمان اقتباس آثار دوراس و رب گریه توسط سینماگران حادث می گردید و آنها را تبدیل به سینماگرانی موفق در سال های بعد می نمود، گلشیری با پذیرفتن تفاوت بین سینما و ادبیات هرگز به وسوسه سینما تن درنداد و تعدادی از مهم ترین آثار وی در سال های بعد توسط بهمن فرمان آرا مجددا بازنویسی و ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 Jeanne-Marie Clerc, Monique Carcaud -Macaire تبدیل به فیلم نامه شدند که سایه های بلند باد (بر مبنای داستان معصوم اول گلشیری که با اقبال عمومی در جشنواره کن نیز مواجه شد) و جبه خانه از بهترین های این همکاری مشترک می باشند.
(زاون قوکاسیان ١١) با این حال ، تنها سال های بعد است که نگارش و ساخت فیلم های بوی کافور، عطر یاس، خانه ای روی آب و یه بوس کوچولو توسط بهمن فرمان آرا به عنوان یک سینماگر مؤلف ، تأثیر عمیق و تعامل وی با هوشنگ گلشیری و رمان نو فرانسه و فارسی را در آثار وی به معرض نمایش می گذارد.