چکیده:
رشد جمعیت، پدیده ای است که توضیح آن فقط با اتکاء بر مولفه های اقتصادی امکان پذیر نیست. از این رو، در مقاله حاضر، با توجه به نظریه نوسازی و تحول فرهنگی اینگلهارت و ولزل، در کنار مولفه های اقتصادی، تبیینی از مساله رشد جمعیت بیان می شود. در این تحقیق، تلاش می شود با رویکردی میان رشته ای، متغیر راهبردی رشد جمعیت بر اساس متغیرهای اجتماعی و اقتصادی موثر بر آن، در قالب سه سناریوی اقتصادی، یعنی ادامه روند کنونی، تاثیر اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها و تحقق اهداف چشم انداز 1404، مبتنی بر نظریه اینگلهارت، الگوسازی و تا افق 1404، پیش بینی گردد. نتایج پژوهش نشان داد که در هر یک از سناریوهای اقتصادی، رشد جمعیت، روند کاهنده را ادامه خواهد داد که نظریه نوسازی و تحول فرهنگی را درباره خیزش ارزش های فرامادی تایید می کند. تدوین سیاست های جامع جمعیتی، مبتنی بر نگرش توسعه ای و میان رشته ای که شرایط آینده را در جنبه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، به خوبی پیش بینی و تحلیل کند، از الزام های فعلی در نظام برنامه ریزی راهبردی و بلندمدت کشور است.
خلاصه ماشینی:
"در این تحقیق، تلاش میشود با رویکردی میانرشتهای، متغیر راهبردی رشد جمعیت بر اساس متغیرهای اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر آن، در قالب سه سناریوی اقتصادی، یعنی ادامه روند کنونی، تأثیر اجرای قانون هدفمند کردن یارانهها و تحقق اهداف چشمانداز 1404، مبتنی بر نظریه اینگلهارت، الگوسازی و تا افق 1404، پیشبینی گردد.
هدف اصلی پژوهش، آزمون نظریه تحول فرهنگی اینگلهارت درباره خیزش ارزشهای فرامادی، مبتنی بر چگونگی تأثیر شاخصهای اقتصادی بر رشد جمعیت، از طریق الگوسازی و پیشبینی رشد جمعیت در افق 1404، بر اساس چهار متغیر اقتصادی یعنی رشد تولید ناخالص داخلی، پس انداز ناخالص، شاخص قیمت مصرفکننده و درآمد سرانه، در قالب سه سناریوی اقتصادی یعنی ادامه روند کنونی، تأثیر اجرای قانون هدفمند کردن یارانهها و دستیابی به اهداف چشمانداز 1404، و نیز دو متغیر اجتماعی امید زندگی و میزان باسوادی جمعیت (کل و 25 سال به بالا) است.
جدول (5): نتایج الگوسازی و پیشبینی رشد جمعیت ایران با و بدون شاخصهای اجتماعی سناریوی تأثیر اجرای قانون هدفمند کردن یارانهها (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ: یافتههای پژوهش در الگوی اول، درآمد سرانه و امید زندگی در فرایند الگوسازی از الگو حذف گردید و متغیرهای میزان باسوادی کل جمعیت، پسانداز ناخالص و رشد تولید ناخالص داخلی، اثر مضاعف دارد.
جدول (7): نتایج الگوسازی و پیش بینی رشد جمعیت ایران با و بدون شاخصهای اجتماعی سناریوی مبتنی بر انتظارات سند چشمانداز (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ: یافتههای پژوهش در الگوی اول، درآمد سرانه و امید زندگی در فرایند الگوسازی از الگو حذف گردید و متغیرهای میزان باسوادی کل جمعیت، پسانداز ناخالص و رشد تولید ناخالص داخلی، اثر مضاعف دارد."