چکیده:
هر سیستم حقوقی برای اطمینان از دستیابی به اهداف قواعد ماهوی، باید قواعد تضمین کننده متناسب ، متنوع و چابکی را پیش بینی کند، عدم تعادل و تناسب میان قواعد گفته شده میتواند نظام حقوقی را در رسیدن به اهداف خود ناکام گذارد. برقراری حمایت های کیفری، مدنی و اداری از گروه کثیری از اشخاصی که حقوقشان در حوزه محیط زیست ، معاملات کالا و خدمات در فضای فیزیکی و مجازی، به موجب شبه جرمها و حقوق رقابت توسط دیگران نقض میشود، نیازمند پیش بینی آیین دادرسی متناسب و پاسخگو برای تکمیل و برآوردن این حمایت ها میباشد. امروزه در برخی نظامهای حقوقی با تجویز اقامه دعوای گروه و وضع ایین دادرسی مناسب برای آن به هر یک از اعضای گروه یا یک انجمن حمایتی اجازه داده میشود که بتواند اصالتا و به نمایندگی از دیگر اعضای گروه به طرفیت ناقضان حقوق اعضای گروه اقامه دعوا نماید. این مقاله ضمن معرفی این تاسیس حقوقی و بیان مزایا و معایب آن ، به امکان بکارگیری آن در نظام حقوقی ایران یا ضرورت قانونگذاری صریح در این زمینه پرداخته است .
خلاصه ماشینی:
دوم : تعریف دعوای گروه و تاسیس های مشابه در تعریف دعوای طبقه یـا گـروه (class action) کـه بـرای سـهولت در بیـان ، آن را دعـوای جمعی هم نامیده اند، گفته شده است : ;دعوای گروه یا طبقه امکان و ابزاری فراهم مـیکنـد تـا بـه موجب آن هرگاه گروه بزرگی از اشخاص در مسئله ای ذینفع اند، یکی یا چند نفر از آنان بتواند بـه عنوان نماینده یا نمایندگان گروه یا طبقه ، بدون آن که نیازی به همراهی و الحاق هر عضو طبقه یـا گروه باشد، اقامه دعوا کند یا طرف دعوا قرار گیـرد٢;.
3. Antonio, Gidi(2003), Class action in Brazil, Pp. 355-7 در آمریکا اصطلاح (collective action) در مواردی استفاده میشود که دعوایی براساس ماده ٢١٦ (B) قانون استاندارهای عادلانه کار١ توسط یک یا چند نفر از کارکنانی که در یک وضعیت مشابه اند و حقوقشان در خصوص دستمزد، اضافه کار یا تعطیلی، تضییع یا انکار شده ، اصالتا از سوی خود و به نیابت از سایر اعضای دارای شرایط یکسان اقامه میشود.
برخی قوانین پراکنده و غیر صریح برای حوزهایی مثل حمایت از حقوق مصرف کنندگان در فضای مجازی امکان اقامه دعوا به نمایندگی توسط انجمن های حمایتی را پیش بینی کرده اند ولی این مقدار کافی نیست و شایسته است تا برای ایجاد تعادل میان قواعد اولیه و ثانویه در نظام حقوقی ایران ، آیین دادرسی متناسب برای اقامه دعوای گروه حداقل از طریق انجمن های حمایتی وضع شود.