چکیده:
یکی از ابزارهای مورد استفاده برای تصمیم به سرمایه گذاری در یک شرکت، مدلهای پیش بینی ورشکستگی است. هدف از این تحقیق ارائه بهترین مدل ورشکستگی شرکتها در ایران است. برای این منظور از مدل لاجیت استفاده شد و مدلی جهت پیش بینی ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارائه گردیده است. جامعه آماری برای انجام تحقیق شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی از سال 1382 تا 1386 می باشد. برای انجام تحقیق ابتدای نمونه ای شامل 40 شرکت متشکل از 20 شرکت ورشکسته و 20 شرکت غیر ورشکسته انتخاب گردیده است به منظور طراحی مدل ابتدا از 9 نسبت مالی استفاده شد. بر اساس نتایج تحقیق، مدل لاجیت با متغیرهای توضیحی سرمایه در گردش بر کل دارایی، دارایی جاری بر بدهی جاری و سود ناویژه بر فروش که به ترتیب نسبتهای نقدینگی، نقدینگی و سودآوری می باشند، بیشترین قدرت پیش بینی را نسبت به ورشکستگی شرکتها در ایران دارا می باشند. دقت پیش بینی مدل برای سال ورشکستگی 5/87درصد و برای یک سال قبل از ورشکستگی 5/72درصد و برای دو سال قبل 5/52درصد می باشد. بنابراین تحقیق حاضر نشان می دهد که روند ورشکستگی شرکتها در ایران، یک فرآیند تدریجی و درازمدت نیست، بلکه شرکتها تحت تاثیر نوسانات اقتصادی و متغیرهای سیاستی، در کوتاه مدت، دچار ورشکستگی می گردند.
خلاصه ماشینی:
998X5 که در آن : سرمايه در گردش بر کل دارايي ها=X١ سود انباشته بر کل دارايي ها=X٢ سود قبل از بهره وماليات بر کل دارايي ها=X٣ ارزش دفتري حقوق صاحبان سهام بر ارزش دفتري کل بدهي ها=X٤ فروش بر کل دارايي ها=X٥ مقدار متغير وابسته بدست آمده از الگو (شاخص کلي)=Z ١/٢١ >Zشرکت ورشکسته ٢٩٠ ٥٨ مجله مهندسي و مديريت پرتفوي/ شماره پنجم / زمستان ١٣٨٩ زميجوسکي(١٩٨٤ ,Zmigewski) براي ارئه الگوي خود از نسبت هاي مالي، نقدينگي، عملکرد و اهرمي استفاده کرد؛ اين نسبت ها بر مبناي تئوريکي گزينش نشده بودند بلکه بيشتر بر اساس تجربيات او در مطالعات قبلي اش اتکا داشت ، الگوي زميجوسکي بر مبناي نمونه اي شامل ٤٠ شرکت ورشکسته و٨٠ شرکت غير ورشکسته توليدي پي ريزي شده بود .
7416 که در آن : X١= سود انباشته به کل دارايي X٢=بدهي ها وحقوق صاحبان سال قبل / بدهي ها و حقوق صاحبان سهام سال جاري مجله مهندسي و مديريت پرتفوي/ شماره پنجم / زمستان ١٣٨٩ ٥٩ X٣=سبت هزينه بهره به ميانگين حاصل جمع وام ها و بدهي ها و اوراق قرضه و اسناد دريافتني تنزيل شده ٤ X=نسبت (ميانگين حاصل جمع حساب هاي پرداختني و اسناد پرداختني) ضرب در ١٢ به فروش Z=مقدارمتغيروابسته به دست آمده از الگوشاخص کلي طبق تحقيق شيراتا در اين الگو اگرمقدار Z کوچک تر از ٣٨ باشد شرکت ورشکسته ميباشد و در غير اين صورت شرکت غير ورشکسته است .