چکیده:
هدف اصلی این مقاله پیشبینی ورشکستگی اقتصادی شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از درخت تصمیم (CART) و رگرسیون لجستیک است که از تکنیکهای داده کاوی هستند و میتوانند به امر پیشبینی کمک کنند. نسبتهای مالی به عنوان متغیرهای مستقل و شرکتهای سالم و ورشکسته به عنوان متغیر وابسته پژوهش استفاده شده است. جامعه آماری اطلاعات صورتهای مالی شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1378تا 1389 است. در این پژوهش از نمونهگیری استفاده نشده است و شرکتها شامل دو گروه سالم و ورشکسته است گروه ورشکسته بر مبنای ماده 141 قانون تجارت و زیان خالص انتخاب شدهاند و گروه غیر ورشکسته بر اساس معیار سوددهی انتخاب شدهاند. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که هر دو مدل درخت تصمیم و رگرسیون لجستیک توانایی پیشبینی ورشکستگی را با دقتهای متفاوت دارا هستند و سطح زیر منحنی ROC در مدل رگرسیون لجستیک بیشتر از مدل درخت تصمیم است و از عملکرد بهتری برخوردار است.
خلاصه ماشینی:
"در این پژوهش از مدلهای درخت تصمیمگیری (CART) و رگرسیون لجستیک با روش داده کاوی جهت پیشبینی ورشکستگی استفاده شده است به منظور معرفی یک مدل مطلوب که بتواند به عنوان یک سیگنال هشدار دهنده اولیه به مدیران سازمانها ؛ مقامات دولتی؛ صاحبان سهام؛ سرمایهگذاران ،اعتباردهندگان و تحلیلگران مالی وکارکنان ...
ابزری، شهشهانی و رسولزاده ]1[ به بررسی کاربرد مدل آلتمن برای تعیین وضعیت ورشکستگی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دو صنعت نساجی و ساخت فلزات اساسی پرداختند و نشان داده شد که از گروه ورشکسته که شامل 16شرکت بود مدل آلتمن با 81 درصد اطمینان وضعیت ورشکستگی شرکتها را قبل ازورشکستگی به درستی پیشبینی کرده است گروه غیر ورشکسته نیز شامل 25 شرکت بود که در مدل آلتمن با 92 درصد اطمینان وضعیت عدم ورشکستگی شرکتها را طی دوره 4 ساله 75 تا 78 به درستی پیشبینی کرده است.
سلیمانی امیری ]11[ در پژوهش خود تحت عنوان بررسی شاخصهای پیشبینیکننده ورشکستگی در شرایط محیطی ایران با مدل رگرسیون چندگانه از اطلاعات 30 شرکت سالم و 30 شرکت ورشکسته استفاده کرده است و مدلی جهت پیشبینی بحران مالی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ارائه نموده و آن را تا سه سال قبل از بحران مالی مورد آزمون قرار داده بود که نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن بوده که مدل مزبور در یک، دو و سه سال قبل از بحران مالی، به ترتیب 95% و 83% و 95% کل نمونه را به طور صحیحی طبقهبندی نموده است.
در این تحقیق در مرحله اول، با استفاده از نسبتهای مالی شرکتهای ورشکسته و سالم مندرج در لیست اوراق بهادار تهران، قدرت پیشبینی مدلهای درخت تصمیم و رگرسیون لجستیک برای سال t، 1-t، 2-t در محیط اقتصادی ایران بررسی گردیده است."