چکیده:
هدف این پژوهش، طراحی، ساخت و اعتباریابی مقیاس تکبر- تواضع براساس قرآن کریم و روایات پیامبر و اهلبیت(، بهمنظور سنجش رذیله اخلاقی تکبر و فضیلت اخلاقی تواضع بود. بدینمنظور، ابتدا آیات و روایات مرتبط مورد مطالعه، دستهبندی و مفهومشناسی شد و پس از طی مراحل ساخت و اعتبارسنجی، پرسشنامهای 31 گویهای بین 475 دانشجو و طلبه، که بهصورت تصادفی انتخاب شده بودند، اجرا شد. برای بررسی روایی مقیاس، از روشهای روایی محتوا (نظر کارشناسان) و تحلیل عاملی (اکتشافی و تأییدی) استفاده شد. میزان 38/94 درصدی موافقت کارشناسان و معناداری ضریب تطابق کندال، گویای قوت روایی محتوای مقیاس بود. تحلیل یافتهها، بیانگر این است که مقیاس اسلامی تکبر- تواضع دارای چهار عامل (عدم پذیرش/ پذیرش دیگران، هیجان و معرفت دینی، احساس حقارت/ عزت نفس و نیاز به تأیید اجتماعی/ خودبسندگی) بوده است. برای بررسی اعتبار مقیاس، از روشهای ضریب بازآزمایی، اعتبار درونی بهوسیله آلفای کرونباخ و دونیمه کردن استفاده شد. ضریب بازآزمایی 857/0، آلفای کرونباخ 837/0 و ضریب دونیمهسازی 781/0 نشانگر اعتبار قوی این مقیاس است. براساس یافتههای پژوهش میتوان گفت: این پرسشنامه دارای اعتبار و روایی بالا بوده و عوامل منسجمی از آن بهدست میآید که میتوان با کاربرد آن، ویژگیهای اخلاقی تکبر و تواضع افراد را مورد مطالعه قرار داد و در پژوهشهای آتی از آن استفاده کرد.
The present paper aims at designing، constructing and validating a scale to assess the moral vice of arrogance and moral virtue of humbleness، based on the Glorious Quran and traditions transmitted from Holy Prophet and his household (peace be upon them). After the classification of related verses and studying their meanings، and construction and validation of a questionnaire with 31 items، it was completed by 475 university and seminary students who were selected randomly. In terms of validity of the scale، the rate of agreement between experts was 94.38 and Kendal's coefficient concordance was significant، which shows strong content validity of the scale. In terms of reliability of the scale، the coefficient of test re-test method was 0.857، Cornbach's alpha was 0.837 and coefficient of split half method was 0.781، which shows strong reliability of the scale. According to research findings، it can be said that this questionnaire has high reliability and validity and provide us with coherence factors which can be used in future research and to study moral characters of arrogance and humbleness in individuals.
خلاصه ماشینی:
"4. ارائه گویههای برگزیده و ارائه آنها به کارشناسان برای سنجش روایی محتوا: در این مرحله، از میان 77 گویه ارائهشده در مرحله قبل و گویههای پیشنهادی کارشناسان، 31 گویه دارای امتیاز مساوی یا بالاتر از 4 (75%)، انتخاب شد و بار دیگر برای دریافت روایی محتوا، با استفاده از لیکرت 4 درجهای، در معرض نظر شش نفر از کارشناسان علوم اسلامی و روانشناسی قرار گرفت.
جدول 3: نتایج بررسی همسانی درونی با ضریب آلفای کرونباخ آلفای کرونباخ عوامل 616/0 زن عدم پذیرش/ پذیرش دیگران 747/0 مرد 658/0 کل 653/0 زن هیجان و معرفت دینی 728/0 مرد 670/0 کل 733/0 زن احساس حقارت/ عزت نفس 828/0 مرد 759/0 کل آلفای کرونباخ عوامل 587/0 زن نیاز به تأیید اجتماعی/ خودبسندگی 750/0 مرد 632/0 کل 815/0 زن کل مقیاس 886/0 مرد 837/0 کل ضریب آلفای کرونباخ کل مقیاس برابر با 837/0 محاسبه شد (34/51=M و 89/8=SD)، که بیانگر همسانی درونی مناسب این مقیاس است.
جدول 5: شاخصهای برازندگی در تحلیل عاملی تأییدی شاخصها* مدل df/2χ GFI CFI RMSEA مدل چهار عاملی 651/1 997/0 996/0 037/0 (/df2χ)= مجذور کای هنجار شده، GFI= شاخص نیکویی برازش، CFI= شاخص برازش تطبیقی، RMSEA= ریشه دوم میانگین خطای تقریب شکل 1- الگوی پیشنهادی مربوط به مقیاس تکبر- تواضع بحث و نتیجهگیری هدف این پژوهش، ساخت آزمون سنجش تکبر و تواضع براساس شاخصها و ویژگیهای استخراجشده از منابع معتبر اسلامی (قرآن و روایات) و همچنین بررسی ویژگیهای روانسنجی آن بوده است."