چکیده:
ظرف حدود سه دههء گذشته،جهان و مخصوصا کشورهای صنعتی شامل کشورهای عضو سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه (OECD) از میزان انرژی اولیهء مورد استفاده برای تولید هر واحد از تولید ناخالص داخلی (GDP) خود به نحو چشمگیری کاستهاند.کشورهای عمدهء عضو سازمان فوقالذکر به صورت جمعی و در مقایسه با سال 1973،میزان انرژی موردنیاز برای هر واحد از تولید ناخالص داخلی را در سال 2000 به یک سوم تقلیل دادهاند(آژانس بینالمللی انرژی،2004)در همان دورهء زمانی(1970-2005)،کشورهای عضو اوپک،تنها گروه عمدهء کشورهای درحالتوسعه بودهاند که روند افزایشی شدت انرژی را در اقتصادهایشان تجربه کردهاند.ایران و عربستان سعودی از جمله کشورهای عضو اوپک هستند که میزان رشد مصرف نفت و انرژی آنها قابل توجه بوده است. درواقع،طی سالهای اخیر،سهم خاور میانه در افزایش تقاضای جهانی برای نفت به دلیل افزایش سریع مصرف نفت و انرژی این کشورها،روبهافزایش بوده است. در ده سال گذشته،ایران به یکی از کشورهای عمدتا واردکنندهء بنزین تبدیل شده و همین موضوع بر تراز پرداختها و وضعیت مالی بخش دولتی،تأثیر بسزایی داشته است.باتوجه به الگوهای صعودی شدت انرژی در اقتصاد کشورهای عضو در سه دههء گذشته،در این نوشتا از روشهای اقتصادسنجی به منظور برآورد پارامترهای مرتبط استفاده شده تا امکان تجزیه و تحلیل دقیقتر آثار عوامل تأثیرگذار بر کارآیی انرژی در اقتصاد آنها فراهم گردد.
نکتهء حائز اهمیت این است که استفادهء کارا از انرژی و فرآوردههای نفتی،هزینه فرصت خوبی رابرای این کشورها فراهم میآورد چون صرفهجویی در مصرف نفت خام بهعنوان یک منبع انرژی اولیه،میتواند نفت خام قابلملاحظهای را از چرخهء مصرف داخلی خارج و وارد چرخهء صادرات سازد و موجب بهبود یافتن وضع تراز پرداختها و درآمد نفتی آنها گردد.
نهایت اینکه،در این مقاله،سیاستهای منطبق بر استفادهء موثرتر از انرژی بررسی و با تجربه دیگر کشورها قیاس میشود و توصیههایی نیز برای به وجود آوردن اقتصاد مبتنی بر استفادهء مؤثر و توأم بر کارآیی انرژی ارائه میگردد.
خلاصه ماشینی:
"کشورهای عضو سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه (OECD) از میزان انرژی
اولیهء مورد استفاده برای تولید هر واحد از تولید ناخالص داخلی (GDP) خود به
کشورهای عمدهء عضو سازمان فوقالذکر به صورت
جمعی و در مقایسه با سال 1973،میزان انرژی موردنیاز برای هر واحد از تولید
گروه عمدهء کشورهای درحالتوسعه بودهاند که روند افزایشی شدت انرژی را در
اوپک هستند که میزان رشد مصرف نفت و انرژی آنها قابل توجه بوده است.
درواقع،طی سالهای اخیر،سهم خاور میانه در افزایش تقاضای جهانی برای نفت به
دلیل افزایش سریع مصرف نفت و انرژی این کشورها،روبهافزایش بوده است.
باتوجه به الگوهای صعودی شدت انرژی در اقتصاد کشورهای عضو در
تأثیرگذار بر کارآیی انرژی در اقتصاد آنها فراهم گردد.
نکتهء حائز اهمیت این است که استفادهء کارا از انرژی و فرآوردههای نفتی،هزینه
نهایت اینکه،در این مقاله،سیاستهای منطبق بر استفادهء موثرتر از انرژی بررسی و با
تجربه دیگر کشورها قیاس میشود و توصیههایی نیز برای به وجود آوردن اقتصاد"