چکیده:
روشهای نوین ناحیهبندی فضاهای جغرافیایی با هدف شفافسازی زوایای پنهان در برنامهریزی توسعه ناحیهای صورت گرفت. تحلیل فضایی با لحاظ دیدگاه غالب مطالعات ناحیهای در همگونی، فشردگی و برابری درونی و تمایز برون ناحیهای امکانپذیر میشود. به طور معمول ناحیه بندی به واسطه شاخصهای متعدد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی صورت گرفته است. اما در این مقاله عوامل ارزشی و هنجاری برای تعیین درجه توسعه یافتگی ناحیه در اولویت قرار گرفتند. بازاندیشی، تفکر و خلاقیت از ویژگیهای پارادایم ارزشی- هنجاری از مکتب آرمان باوری است. در این روشها از اصول میان رشتهای نظیر اصول مثلثات و قوانین علمی محیطزیست استفاده شده است. روش تحقیق نیز ترکیبی از روش های بنیادی و میان رشتهای است. بر اساس نتایج تحقیق، سه روش نوین قطب بندی فضای ارزشی- هنجاری، جبهه بندی فضا و ناحیه بندی مثلثاتی فضا کشف شدند. در این روشها بر رویکردهای عمده «بیشینهسازی عوامل مثبت، سازنده و پیشرو»، «کمینهسازی عوامل منفی، مخرب و بازدارنده» و «میانهگرایی» تاکید شد. همچنین چهار منطقه و هشت ناحیه طراحی شدند. منطقه І (1و 5) با سطوح پیشرو- سازنده حائز درجه مطلوبیت و توسعه یافتگی است. منطقه П ( 2و6) با سطوح سازنده – بازدارنده بر توقف توسعه و امکان تحول دلالت دارد. منطقه Ш (3و 7) با سطوح بازدارنده – مخرب حائز درجه نامطلوب و توسعه نیافته است. منطقه IV (4 و 8) د رکشاکش با سطوح مخرب- پیشرو بر رکود و سکنی در فضاهای جغرافیایی دلالت دارد.
The new methods in regionalization of geography spaces are with the aim of clarifying the hidden angles and innovation in regional development planning. The spatial analysis is possible with homogeneity، compactness and equality of inside region and distinguishes of outside region. The values and norms are preferred to determine the degree of development in area. This method has been applied in the interdisciplinary principals such as the principles of trigonometry and scientific laws environment. The research method is a combination of fundamental methods and interdisciplinary. Tree new methods were detected under the heading to the polarization of value-normal spaces، space side taking and trigonometrically regionalization of space. These methodologies emphasized the elements of maximizing positive، constructive and trailblazing factors، minimizing negative، destructive and deterring factors and mid-oriented. Based on our study findings، four areas and eight regions were designed. Area І consists of regions (1، 5)، indicates progressive-constructive levels and obtains a degree of desirability to represent a develop mentality. Area П consist of regions (2، 6) and indicates constructive-deterring levels. It represents a development stay. Area Ш consists of regions (3، 7) and indicates destructive and deterring levels. It acquires a degree of undesirability to represent its underdevelopment. Area IV consists of regions (4، 8) and indicates destructive-progressive levels. It represents stagnation and pauses in geographical spaces.
خلاصه ماشینی:
"حال سؤال کلیدی آن است که چطور میتوان با استفاده از اصول و قوانین مطرح در علوم میان رشته ای نظیر ریاضیات - مثلثات و قوانین علمی حاکم بر محیط زیست ، روش های نوین در ناحیه بندی فضاهای جغرافیایی را با توجه به فضای ارزشی- هنجاری بنیان گذاشت ؟ مبانی نظری : در تفسیر و تبیین پرسش طرح شده ، از نظریه های متعددی همچون پارادایم ارزشی- هنجاری، میان رشته ای، برنامه ریزی ناحیه ای و توسعه استفاده شده است که محوریترین بحث این نظریه ها در قالب جدول شماره ٣ آمده است .
آنطور که روش شناسی، حد واسط مبانی نظریه ای و یافته های تحقیق است و به استناد آنچه در متن مقاله آمد، تحلیل فضاهای جغرافیایی با لحاظ پارادایم ارزشی- هنجاری و برجسته ساختن این بعد در برنامه ریزی توسعه ناحیه ای، سه روش نوین قطب بندی فضای ارزشی- هنجاری، جبهه بندی فضا و ناحیه - بندی مثلثاتی کشف شد و عبارتند از: قطب بندی فضای ارزشی- هنجاری بر مبنای قطب های مثبت ، منفی و خنثی صورت گرفته است ، این قطب ها در پارادایم ارزشی– هنجاری مطرح بوده و بر رویکردهای "بیشینه سازی عوامل مثبت ، سازنده و پیشرو" ، " کمینه سازی عوامل منفی، مخرب و بازدارنده " و "میانه گرایی" دلالت دارد؛ همچنین جبهه بندی فضا که تصویری از برخورد جبهه های متضاد را به نمایش گذارده و به نقش آفرینی جبهه نوین و زاینده اشاره دارد؛ ناحیه بندی مثلثاتی فضا، که با چهار منطقه (І ،П ،IV، Ш ) و هشت ناحیه (اول ، دوم ، سوم ، چهارم ، پنجم ، ششم ، هفتم و هشتم ) طراحی شده است ."