چکیده:
در نظرگرفتن قرائن کلام برای فهم مقصود گوینده روش عقلایی درهمه
فرهنگهاست. یکی از قرائن ومنابع مهمی که درتفسیرقرآن به کارمیرود روایات
مصومین (ع) می باشد. اهمیت روایات در تفسیرآیات قرآنی تا به آنجاست که علاوه
برجوامع روایی، برخی ازمولفان درپی جمع آوری روایات تفسیری بودهاند که به عنوان
نمونه می توان ازتفسیرنورالثقلین والبرهان فی تفسیرالقرآن نام برد. روایات قرائن
لفظیه متفصلی هستند که ارتباط لفظی یا معنوی با کلام الاهی داشته ودرفهم مفاد
آیات قرآنی باشند. بررسی وتبیین برخی ازنقش های روایات درفهم قرآن همراه
با ارائه شواهد» رسالت مقاله حاضراست.
خلاصه ماشینی:
"(محمود رجبی و دیگران،ص 145) فواید اسباب نزول عبارتند از:الف) فهم بهتر مقصود آیه و برطرف کردن ابهامهای آن ب) جلوگیری از توهم حصر ج) حکمت تشریع حکم د) روشن شدن موارد و مصادیق آیه (جلال الدین سیوطی،ج1،ص92- 95) به طور مثال در آیه «إنما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلاة و یؤتون الزکاة و هم راکعون»(المائدة/55) در روایات وارد شده است که، انگشتر دادن حضرت علی(ع) در حال رکوع به سائل، سبب نزول آن میباشد (عبد علی االعروسی الحویزی،ج1،ص643- 648 ) و بسیاری از مفسران نیز این مطلب را در تفسیر آیه کریمه ذکر کرده اند (ابوعلی الفضل طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن،ج3،ص 361- 363) 5.
روایات بیانگر معانی و مصادیق واژگان عبدالعظیم بن عبد الله گوید: به حضرت عرض کردم ای پسر رسول خدا معنی سخن خداوند عز و جل چیست که میفرماید: «إنما حرم علیکم المیتة و الدم و لحم الخنزیر و ما أهل به لغیر الله فمن اضطر غیر باغ و لا عاد فلا إثم علیه» (بقره/173) (هر کس ناچار شود و محارب و دزد نباشد) فرمود: عادی: دزد باشد و باغی کسی است که بدون احتیاج به قوت خود و عیال، به شکار رود و به هوس صیدی را دنبال کند نه برای آنکه روزی فرزندانش را بدست آورد و آنها را از گرسنگی نجات دهد بلکه به صرف هوی و هوس صید میکند؛ و این دو نمیتوانند در حالت اضطرار هم از مردار بخورند و بر هر دو حرام است؛ همچنان که در حال اختیار بر آنها حرام بوده، و نیز نمیتوانند در روزه و نماز تقصیر کنند به عنوان سفر."