چکیده:
موضوع اندازة بنگاه و تاثیر آن بر عملکرد از موضوعاتی است که در دورههای تاریخی علم اقتصاد از زوایای متفاوتی ارزیابی شده است. درحالی که مطالعات انجام شده تا دهة 70 میلادی اندازههای بزرگ بنگاه را به دلیل توانایی استفاده از صرفههای ناشی از مقیاس اندازهای برتر معرفی کردهاند، گسترش بنگاههای کوچک و متوسط در اواسط این دهه باعث شد تا تاثیر جایگاه اندازه بر عملکرد بنگاه بازنگری شود. در این میان، مفهوم بهرهوری از اساسیترین مفاهیم بیان عملکرد بنگاه تلقی شد، از این رو مطالعات متعددی کوشیدهاند تا تاثیر اندازه را بر بهرهوری بنگاه بررسی کنند. با وجود این، در ایران اگرچه سیاستهای اقتصادی خصوصا در سالهای اخیر حمایت از بنگاههایی با اندازة کوچک و متوسط را وجهة همت قراردادهاند، به نظر میرسد از بررسی تاثیر اندازه بر بهرهوری غافل ماندهاند. بر این اساس، این مقاله کوشیده است تا به بررسی این موضوع در صنایع تولیدی ایران با تاکید بر صنعت تولید محصولات کانی غیرفلزی (کد 26) بپردازد که یکی از محوریترین صنایع تولیدی ایران است. در این مطالعه بهرهوری با شاخص مالمکوئیست محاسبه و رابطة آن با اندازة بنگاه به روش رگرسیونی پولینگ دیتا تخمین زده شده است. نتایج این بررسی نه تنها نشاندهندة آن است که در کل صنعت، بنگاههایی با اندازة بزرگتر بهرهوری بالاتری داشتهاند، بلکه این رابطه در قریب به اتفاق گروههای این صنعت نیز برقرار است.
Firm Size and its impact on the firm performance examined in all of economics historical periods from different point of view. Meanwhile، productivity is one the most important performance index for each firm، therefore so many studies tries to survey firm size impact on it. In Iran also، economics literature replete with productivity studies but the impact of size on it rarely seen between them. Thus، this study focused on other non-metallic mineral products industry as one of the most important manufacturing industries in Iran to explain the size effect on productivity. DEA and Malmquist index have been used in order to measure productivity and pooling data method to estimate its relation with firm size. The results indicate that not only the larger firms have better performance in productivity at the 2-digit industry levels، but also we could see this result in most of 3 and 4-digit codes، too.
خلاصه ماشینی:
درحالی که مطالعات انجام شده تا دهة 70 میلادی اندازههای بزرگ بنگاه را به دلیل توانایی استفاده از صرفههای ناشی از مقیاس اندازهای برتر معرفی کردهاند، گسترش بنگاههای کوچک و متوسط در اواسط این دهه باعث شد تا تأثیر جایگاه اندازه بر عملکرد بنگاه بازنگری شود.
بر این اساس و با وجود رابطه بین اندازه و بهرهوری نمیتوان انتظار رابطة یکسو را بین دو متغیر داشت، زیرا مطالعات متعددی نشان دادهاند که رابطة اندازة بنگاه و بهرهوری آن ممکن است تحت تأثیر مکان، زمان و بخش اقتصادی مطالعه شود.
بر این اساس، این مطالعه به بررسی رابطة اندازة بنگاه و بهرهوری در صنعت تولید محصولات کانی غیرفلزی (کد 26) ایران اختصاص یافته که یکی از صنایع تولیدی و در دورة زمانی برنامة سوم توسعه است.
از اینرو، این پژوهش میکوشد با استفاده از دادههای خرد (سطح بنگاه) و در طول برنامة سوم توسعه، تأثیر اندازة بنگاههای ورودی جدید صنعت تولید محصولات کانیهای غیرفلزی (کد 26) را بر بهرهوری بررسی کند.
متغیرهای کلیدی بنگاههای ورودی جدید سال 1378 پس از حذف: کد 26 کد صنعت متغیر 1378 1379 1380 1381 1382 1383 26 بنگاه 144 144 144 144 144 144 اشتغال 5166 5284 5619 5970 6079 6404 متوسط اندازه 88/35 69/36 02/39 46/41 22/42 47/44 منبع: محاسبات محقق در سطح کدهای سه رقمی و در صنعت توليد محصولات كاني غيرفلزي نیز پس از حذف، 141 بنگاه فعالیت داشته و متوسط اندازة بنگاهها موجود در این صنعت 73/32 بوده است.
نتایج بهدست آمده از این مطالعه نشان میدهد در کل صنعت تولید محصولات کانی غیرفلزی (کد 26) با افزایش اندازة بنگاه بهرهوری نیز افزایش یافته است.
“Decomposing differences in total factor productivity across firm size.