چکیده:
جهت مطالعه رشد علمی کشورها، معیارهای مختلفی وجود دارد که هر ساله سازمان های داخلی و خارجی متخصص در این رابطه با تکیه بر آمار و ارقام، رشد علمی کشورها را مورد مطالعه و ارزیابی قرار می دهند. در این مقاله ابتدا با توجه به شاخص های استاندارد بین المللی که در پایگاه های معتبر منتشر شده است. رشد علمی ایران را در دو دهه اخیر بررسی می کنیم و پس از آن به تحلیل ارتباط متقابل رشد حقوقی و اقتصادی و میزان تاثیرگذاری رشد علمی در این حوزه می پردازیم. با توجه به نتایج حاصله از این تحقیق مشخص می شود که ایران در دو دهه اخیر رشد علمی چشم گیری داشته که از این حیث باعث رشد و ترقی ایران در دنیا شده است. ولی به عکس تمام کشورهای دنیا این رشد علمی تاثیر کمی روی رشد اقتصادی کشور داشته است. عدم توجه به مباحث علوم انسانی یکی از دلایل با اهمیت در این زمینه است و نیز عدم ارتباط بخش اقتصادی و علمی کشور به طور مستمر و صحیح از دلایل مهم این نقصان می باشد که می توان با دیدگاه حقوقی و قانونی به عنوان رابط بین سرمایه گذار و نوآور، عدم اعتماد بین این دو حوزه را کاهش داد.
خلاصه ماشینی:
جدول شماره (2): عوامل چهارگانة شاخص دستیابی به فناوری عامل شاخص منبع جمعآوری اطلاعات تولید فناوری پروانة ثبت اختراع واگذار شده نسبت به جمعیت سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) دریافت بهای حق امتیاز و مجوز از داخل نسبت به جمعیت بانک جهانی (WB) گسترش نوآوریهای تازه میزبانهای اینترنتی نسبت به جمعیت اتحادیة بینالمللی ارتباطات (ITU) سهم صادرات فناوری متوسط و بالا و از کل صادرات بخش آمار سازمان ملل متحد گسترش نوآوریهای گذشته مصرف برق به نسبت جمعیت بانک جهانی (WB) مصرف تلفنها نسبت به جمعیت اتحادیة بینالمللی ارتباطات (ITU) مهارتهای انسانی نسبت کل ثبت نام کنندگان آموزش عالی در سه گروه علوم، ریاضی و مهندسی یونسکو (UNESCO) شاخص5 ICI (شاخص گنجایش فناوری) این شاخص که توسط UNCTAD (The United Nations Conference on Traid and Development) گزارش میشود دربرگیرندة زیر شاخصهای سرمایة انسانی، پویایی فناوری، شمار کارکنان در واحدهای پژوهش و پیشرفت (R&D)، شمار نوآوریها و شمار انتشارات علمی (در هر یک میلیون نفر) است.
جدول شماره (4): شاخص گنجایش علوم و فناوری (STCI) برای برخی کشورهای گزینش شده کشور رتبه (بین 76 کشور) آمریکا 1 کانادا 2 سوئد 3 فرانسه 13 کره جنوبی 18 ترکیه 35 عربستان 43 مصر 48 ایران 51 رتبة تولید علم ایران در مقالهای با عنوان «بررسی تأثیر علمی کشورهای اسلامی» که توسط مهراد و گزنی (2010) تهیه و تدوین شد، رتبة علمی ایران در پانزده سال گذشته در سطح جهانی بهسرعت افزایش یافته است.
همان طور که گفته شد یکی از معیارهای بررسی رشد علمی یک کشور چاپ مقاله بود، رشد چاپ مقاله، مثلا در ایران یا ترکیه و یا هند (از کشورهای توسعه یافته که در دو دهة گذشته رشد بسیار خوبی یافته و خود را به رتبههای 10 تا 30 جمع کشورهای تولید کنندة علم رساندهاند) الزاما به معنی تولید علم در زمینة مسائل بنیادی و انسانی این کشورها یا مستقیما در جهت مسائل و مشکلات همان جامعة در حال توسعه، یا تبدیل علم به ثروت یا کارآفرینی در این کشورها نیست.